Баяндама " Мектепке дейінгі оқыту, және де мектепке дейінгі балалардың коммуникативтік-тілдік дағдыларын қалыптастырудаға отбасының ынтымақтастығы"

Қостанай ауданы әкімдігінің білім бөлімі КМҚК « Петушок «Балабақшасы»

Тақырыбы:

«Мектепке дейінгі оқыту, және де мектепке дейінгі балалардың коммуникативтік-тілдік дағдыларын қалыптастырудағы отбасының ынтымақтастығы»

Дайындаған: Жолмагамбетова Гулнур. Ж

Затобол кенті. 2017 жыл

Мектепке дейінгі оқыту және де мектепке дейінгі балалардың коммуникативтік-тілдік дағдыларын қалыптастырудағы отбасының ынтымақтастығы.

Баланың толыққанды дамуы мен одан әрі мектепте табысты оқудың негізгі шарттарының бірі – мектепке дейінгі балалық шақта коммуникативтік-сөйлеу дағдыларын уақытында қалыптастыру. Іс-тәжірибеде көрсетілгендей, мектепке дейінгі балалардың толыққанды сөйлеуін дамыту үшін балабақша мен отбасының тығыз өзара әрекеттесуі қажет, себебі педагогтар мен ата-аналар келісе отырып, жақсы нәтижелерге қол жеткізеді. Оған педагогтардың мақсатқа бағытталған жұмысы себеп болады, осының үрдісінде ата-аналар топтың өміріне белсене қатыса отырады, өз балаларының мәселелеріне араласады. Ата-аналар олардың сөйлеу мәнеріне үйренеді және оның кемшіліктерін байқамайды, демек, баланың дұрыс сөйлеп меңгеруіне көмектеспейді.

Ата-аналардың балаларымен бірге бірлескен қызметке қамту мониторингісінің нәтижелері бойынша мектепке дейінгі балалардың коммуникативтік-тілдік дағдыларын дамыту мәселелеріне олардың жеткіліксіз белсенділігін белгілеу мүмкін.

Бірегей мақсатқа қол жеткізу үшін өзара әрекеттестік үрдістің қатысушылары арасындағы міндеттерді бөлу ғана емес, сонымен қатар кері байланысты да талап етеді. Осы кезеңде біз ата-аналарға баланың тілдік дамуындағы олардың рөлі маңызды екендігіне, біздің күшіміз олардың көмегінсіз жеткілікті болмайтындығына көз жеткіземіз.

Осының бәрі отбасымен жұмыс істеу мәні мен нысандарын басқаша ойлау мен өзгертуді талап етеді.

Мектепке дейінгі балалардың сөздік дамуы мәселелері бойынша педагогтар мен ата-аналардың өзара әрекеттестігінің негізгі мақсаттары – бұл әр баланың жетістікпен коммуникативтік-тілдік дамуын қамтамасыз ету үшін ересектердің күшін біріктіру, осы дамытудың басымдық жолдарын бөлу, тілдік тәрбие жұмыстарының айрықша тиімді әдістері мен амалдарын көрсету, отбасылық тәрбие беру шартымен алған педагогикалық білімді ауыстыру мүмкіндігін ашу, ата-аналардың балалармен қарым-қатынас жасау ықыласын және ептілігін қалыптастыру, балалардың іс-әрекетін басқару.

Мен отбасымен өзара әрекеттестігінің дәстүрлі нысандарының барлық түрін пайдалануға тырысамын: ата-аналар жиналысы, дәрістер, практикумдар, педагогикалық кеңес берулер, бірлескен мерекелер, педагогикалық сұхбаттар, ата-аналар бұрышы, сауалнама жүргізу, жылжымалы-папкалар, сонымен қатар еліміздің әлеуметтік-саяси және экономикалық даму ахуалына сәйкес ата-аналармен ынтымақтастығының жаңа заманауи нысандарын іздеймін.

Сол немесе басқа жұмыс түрін жоспарлап, оқытуға, өзін-өзі дамытуға және ынтымақтастыққа дайын қазіргі ата-аналар туралы ұсынысты ескеремін.

Білімді жаңарту үрдісі, оны жобалау тиімдірек, ата-аналармен жұмыс істеу нысаны неғұрлым көп болған сайын біз пайдалана аламыз деп санаймын.

Жаңалық мынадай қағидаларды пайдалану негізінде бірлескен балалар-ересектер қызметінің әртүрлі нысандарын, түрлері мен әдістерін біріктіріп пайдалануды қамтиды:

- балалардың тілдік дамуының мақсаты мен міндеттерінің бірлігі тәрбиешілер ғана емес, сонымен қатар ата-аналарға да жақсы түсінікті. Отбасы мектепке дейінгі мекемеде қызметтің негізгі мазмұнымен, әдістерімен және амалдарымен танысады, ал педагогтар отбасы тәрбиесінің ең үздік тәжірибесін пайдаланады;

- барлық кезең бойы баланың мектепке дейінгі ұйымға келу іс-әрекетінің жүйелелігі мен бірізділігі;

- кешенділік – міндеттерді шешу МДО барлық білім беру үрдісі жүйесінде туындайды;

- әр бала мен әр отбасына олардың мүдделері мен ерекшеліктерін ескеру негізінде ыңғайын табуға даралық;

- игілікті сын мен өзіндік сын негізінде педагогтар мен ата-аналардың өзара сенімі мен өзара жәрдемдесуі. Педагогтың абыройын отбасында, ал ата-аналардікін – балабақшада нығайту.

Ата-аналармен жұмыс істеу кезінде мен мынадай дәстүрлі емес ынтымақтастықтың түрін пайдаланамын: тілдік театрға бейімделген мерекелер, тілдік газеттер, «Сөзшеңдер» ойынхана, «Ересектің сөйлеу мәнері – еліктеуге үлгі аларлық» «Егер бірге болсақ, егер жанымызда болса» өзара ойын іс-әрекеттері тренингілері, «Сөз шеберлігі» интерактивтік көрмелер, «Анашым, сөйлесейікші» атты викториналар, байқаулар, жобалы қызмет, тұсаукесерлер, сондай-ақ «Балалардың тілін бірге дамытамыз» атты отбасылық клуб.

Клуб жұмысының негізгі мақсаты балалардың тілдік дамуы мәселелерінде МДО және отбасылардың күшін біріктіру; ата-аналардың педагогикалық құзыретін арттыру, отбасылық тәрбие беруде тәжірибе алмасу, балалар-ата-аналардың қарым-қатынасын нығайту, ата-аналарға бір-бірімен және балаларымен қарым-қатынас жасауға мүмкіндік беру болып табылады. Клубтың сабақтары балалармен, ата-аналармен, логопедпен, психологпен бірлесе жұмыс істеуге бағытталған. Клуб жұмысының түрі әртүрлі, тақырыпқа, қатысушылар құрамы мен міндеттеріне байланысты: дөңгелек үстел; тренинг, практикум; педагогикалық жағдайларды шешу; отбасылық тәрбие беру тәжірибесімен алмасу. Клубтағы кездесулер ата-аналар ғана емес, сонымен қатар педагогтардың ақпараттық ой-өрісін кеңейтеді. Бірде-бір ата-ана шетте қалмай, қызықты бақылаулармен бөлісіп, орынды кеңес айта отырып, осы жұмыстың нысаны есте қаларлықтай өтеді.

Тілдік дамыту бойынша ата-аналармен өзара әрекеттесудің ең тиімді түрінің бірі - «Сауатты адам» тілдік театрға бейімделген мереке. Мерекенің тілдік негізі балалармен бірге үйде дайындалған: өлеңді ертегілер мен әңгімелерді сахналау. Шығармашылық театрланған ойынның негізгі сәті рөлді орындау болып табылады. Ойын ойнау барысында тілдік іс-әрекетін белсенді дамытуға мүмкіндік беретін іс-әрекет бейнесін, сөзбен жасайды. Ата-аналармен бірге «Балалар сөйлейді» тілдік альбом жасалды.

Ата-аналармен тағы да бір жұмыс жүргізудің түрі «Сұраңыз – жауап береміз» ақпараттық студиясы болып табылады. Бұл түрі педагогтардың отбасыларымен өзара әрекеттестігі ата-аналардың сұранысына ие болады. Олардың мәні қазіргі кезде балалардың тілдік дамуы мәселелерімен маңызды болып айқындалады және тілдік міндеттердің бірін шешуге арналуы мүмкін. Педагогикалық өнімді шығарудың міндетті шарты оның интерактивті сипаты болып табылады. Интерактивтілік ата-аналардың балалармен және педагогтармен белсенді өзара әрекеттестікке түрткі болу материалын қамтиды, кері байланысты болжайды. Ақпарат қабырға газеттерінде, кітаптар мен журналдар, айналма-папка түрінде безендірілуі мүмкін.

Жобалардың тақырыптары мен мазмұны балаларды дамытудың маңызды міндеттерін, балалардың қызығушылықтарын айқындау негізінде педагогтар балалармен және ата-аналармен бірге айқындайды. «Отбасымыздағы ертегі әлемі» жобасында сүйікті ертегілермен, суреттермен, фотосуреттермен, балаларды тәрбиелеуге көмектесетін кітаптар, қандай қызықты сөздер мен оларда кездесетін сөйлемдер жайында мақалалармен альбом жасалды. «Шынашақ ғажайыбы» жобасы тілдік даму үшін ата-аналарға баланың қолдарының ұсақ моторикасын дамыту мәнін сезінуге және өзінің шығармашылығын таныта отырып, күнделікті материалдан қолды жаттықтыру үшін құралдарды әзірлеуге белсене кірісуге мүмкіндік берді.

Қазақтың дана да, дара да ақыны Абай атамыз айтқандай. "Ойын ойнап ән салмай өсер бала бола ма" деп Мектепке дейінгі балалардың коммуникативтік тілдерін ойын арқылы дамытамын. Қорытындылай отырып, отбасы мен мектепке дейінгі ұйым – баланың әлеуметтенуінің екі маңызды әлеуметтік институты екенін тағы да айта кеткім келеді. Ата-аналардың қатысуынсыз баланы тәрбиелеу мүмкін емес. Енді олар көрермендер де, бақылаушылар да емес, өз балаларының өміріне белсене қатысушылар. Осындай өзгерістер мектепке дейінгі балалардың мәдени коммуникативтік-тілдік дағдыларын қалыптастыру бойынша ата-аналармен жұмыс істеуде заманауи нысандарын тиімді пайдалану туралы сөз етуге мүмкіндік береді.