«Организация индивидуальной деятельности с дошкольниками»

«Мектеп жасына дейінгі балалармен жеке қызметті ұйымдастыру» тәлімгерлерден кеңес

Байгенжина А.А.

Балалар өздері бақшасында емін-еркін ұстап, тәрбиешіден қорықпай әр кезде көмек сұрай біле отыпы, кеңес сұрай білген өте маңызды.

Топтың тәртібі мен тазалығы, балаға жеке түрде айтылып, оның жасағанын мадақтап – мақтап (әрине ол керек болған кезде), сол кезде, ғана жетістіктерге жетуге болады. Сондай-ақ ауыстырып қосу арқылы баланың көңіл (бұл қажет етсе) қызметтің басқа түрі немесе қандай да бір басқа нысанаға аудару. Әрине топта жақсы және жайлы болу үшін осы саладағы арнайы іс-шараларды жоқ жүйесімен ғана емес, жалпы топтың жұмысымен және оның эмоциялық тартымды қызметімен, ересек адамның әр балаға дұрыс көзқараспен қарауы және де балалардың бір бірімен қарым-қатынасы.

Жеке тұлғаның сезімін, эмоцияларын, көзқарасын қабылдау, білу, ескеру, қажет. Педагог пен баланың арасындағы жылы қарым-қатынас және татулық болған кезде ғана дамытушылық сабақтарды жақсы өткізуге болады.

Балалар өздерінің сүйікті ертегілерін сахналаса, қызықты ойындарды ойлап ойларынан шығарса, өз қолдарымен мүсіндеп, сурет салса, күрделі құрылыстарды тұрғызса, онда ол балалар жүгіріп, айғайлап барлығына кедергі болғысы келмейді. Осының барлығы оларға қызықты болып, олар «Мен мұны жасай аламын!» деп өз ойларын білдіреді.

Педагог балаға үнемі бағдарланып, икемді басшылық жасайды. Балалардың ізденістері бағаланып: бірде-бір пікір теріс бағаланып және назардан тыс қалдырылмауы тиіс.

Сабақ конспектісі қатаң емес икемді сипаттамада болу керек. Сабақта балалардың тәртіптері мен жауаптары күтпеген бұрылысқа ұшырауы мүмкін. Бағдарлама материалдарын қарастырған кезде, балаларға шығармашылық және танымдық міндеттердің дұрыс шешім жасауға талап етеді.

Тәрбиеші балалармен жеке жұмысты жүзеге асырған кезде, әртүрлі тәсілдерді пайдаланады. Солай педагог «қателеседі». Ал балалар болса, тәрбиешінің қателігін дұрыстап, оның қалай дұрыс болатынын айтып береді.

Дамытушылық оқыту біріншіден, дербестікті, белсенділіктің дамуын, саналы білімді меңгерумен қатар жағдайларды шешу болып табылады. Қоршаған ортамен танысу пәнінде «Орман және оны мекендеушілер» тақырыбы бойынша әңгіме жасалғанда, балаларға келесі тапсырмалар берілген: «орман қорғаушы» тақырыбына карточкалар жасалған. Сол карточкада балаға жақын, ағаш, өсімдік, орман мекендеушіні бейнелеу. Балалар тапсырмаларды орындап шықты және де олардың жауаптары күтпеген жерден болды.  Мысалы: бала құртты бейнеледі және неге ол сол құртты алған себебін айтты: «Маған құрт үшін өте өкінішті, себебі барлығы сол жермен жүріп, жақсы көрмейді және әр кезде ол сол жерде өмір сүреді». Ал қыз бала көбелекті бейнеледі, себебі, жаз бойы ол оны ұстап алғысы келді, бірақ та ұстай алмады. Басқа мысалда, бала кірпіні бейнеледі, оны саябақта сүтпен тамақтандырғанда ол қызық дыбыстар шығарды, сонан соң орманға қашып кетті. Бұндай қызықты жағдалар өте көп айтуға болады. Ең маңыздысы, балалар тәрбиешімен бірге материалдың қаншалықты түсінікті болғанын әңгімелейді.

Сабақ құрудың алуан түрлі нысандары қолданылады: сахналау кезінде, қимылды ойындар ойнағанда және де үстелде ойын ойнағанда, топта орынды ауыстыруып жүру өте ыңғайлы және керек. Сабақ ойластыру барысында тәрбиеші барлық мүмкін болатын сәттерді пайдаланып, үстелде ғана отырмай, басқа үстелде отырған досына барып, сол баланың қасына отырып, онымен бірге бірігіп қызықты ойын ойнауға болады. Сондай ұйымдастырылған сабақ баланың шығармашылығымен ойдан шығарылған ойындар балаларға еркіндікті беріп, өз күштеріне сенімді болады

Балаларға ертегіні жай немесе мәнерлеп оқиды. Ертегіні қызықты етіп не болмаса оны өз көмекшің сияқты жасауға болады. Ертегі үйімізге сәби келгенде келеді. Алдымен кішкентай ертегілер баланы қоршаған ортамен таныстырады. Содан соң бала өзіне ұнайтын кейіпкерлерді салады. Бір ертегіні бірнеше рет оқуды сұрайды. Ертегі балаға пайда әкелу үшін, ол ертегімен ойнауға болады. Расында да ертегі баланы қызықтыра ған қоймай, сонымен қатар ол баланы тәрбиелеп, қоршаған ортамен таныстырып, жақсылық пен жамандықтпен таныстырады. Ертегі - әмбебап ұстаз. Ертегі табиғатты және адаммен қарым қатынасты түсінуді көмектеседі. Қызықты нысанада ол табиғат құбылыстарымен оның қарым қатынасымен, экологияның кейбір түсінітерімен, адамның табиғатқа әсер ету мәселелерімен таныстырады. Тәрбиеші әрқашан балалардың бағдарлы жағдайына сүйене отырып, олардың танымдық қызығушылықтарын арттырады. Сабақта әрдайым таңдану, сюрприз және құпияға орын табылады. Мысалы, шынайы көрнекіліктер қолданылады.

Балалардың жеке қабілетін ескере отырып, сурет салу сабағымен құрастыруда, балаға қарапайым немесе қйынрақ тапсырмаларды беру. Мысалы бір топқа біз дайын қималарды берсек, екінші топ сол уақытта сол қималарды өздері қиып , жапсырып және де боялмаған жерлерін бояуға үлгіреді.

Сабақтың аяқталуымен балалар бір бірінің жасаған жұмысын қарап, оларды салыстырады, оған қорытынды жасай келе тәрбиеші балаларды дұрыс, әділ баға жасауға тәрбиелейді және олардың жалпы жетістіктеріне қуанады.

Бақылау кезінде, бір балалар өз қатарымен тез қатым қатынас тапса, тез тіл табысып кетсе, кей балалар өз қатарларында өз теңімен, өзіне қызықты баланы табу қиынға ұшырайды. Бұл жерде ересек адам жалпы жұмысқа қосылады. Тағы да тәрбиеші балаға өз ұсыныстарын айтқызып, неліктен оларда ештене жасалмайтын айтады. Тапсырманы орындау үшін тәрбиеші балаларды жұмыстарын дұрыс немесе нақты орындауға бас бұрғызады.

Балалардың танымдық қабілеттерін дамытуға ынтымақтастық дамытушылық сабақтарда қолайлы жағдай жасау керек. Балалар өз қатарластарының позициясын түсініп оны көруді үйренеді, өз іс-әрекетін айтып келіседі, олар шығармашыл ойлауға, мазмұнды пікірталас жасауға, өз пікірін қорғай отырып, жаңа білім алуға ынталы болады. Неғұрлым мұндай жағдайда баланың жеке қабілеті мен интеллектісі толық ашылады.

Консультация от наставников «Организация индивидуальной деятельности с дошкольниками»

Байгенжина А.А.

Очень важно, чтобы дети чувствовали себя в детском саду свободно, раскованно, не боялись педагога, могли обратиться к нему за советом и помощью. Порядок в группе достигается не дисциплинарным методом, а индивидуальным обращением к ребенку, поощрением его деятельности, помощью в его выполнении (если есть в этом необходимость). А также переключением внимания ребенка (когда это требуется) на  другой вид деятельности или какой-то другой объект. Чтобы всем в группе было комфортно и хорошо, достигается не системой специальных мероприятий в этой области, а общей работой группы, насыщением ее эмоционально привлекательной деятельностью, вниманием со стороны взрослых к каждому ребенку и взаимоотношениям между детьми.

Необходимо принять личность ребенка, умение учесть его индивидуальность, его точку зрения, его чувства, эмоции.

Только во время теплых, доверительных отношений между педагогом и ребенком можно успешно проводить развивающие занятия. Дошкольников необходимо  учить считаться с тем, что делают другие, не мешать им, на переменке уметь занять себя интересной деятельностью.

Дети  не захотят бездумно бегать, кричать, мешая всем, если они могут слепить и нарисовать поделки своими руками, придумывать интересные игры, разыгрывать любимые сказки, возводить сложные постройки. Все это  доставляет им удовольствие, и даёт чувство самоутверждения: «Я это умею!»

Педагог гибко руководит, постоянно ориентируется на ребенка. Поощряет поиск детей: ни одно высказывание не должно быть оставлено без внимания и оценено негативно.

Конспект занятия носит не жесткий, гибкий характер. Поведение и ответы детей могут иметь неожиданный поворот в занятии. Во время отбора программного материала учитывается, какие средства решения познавательных и творческих задач необходимы детям.

Осуществляя индивидуальную работу с детьми,  воспитатель использует различные приемы. Так, педагог  «ошибается». Дети поправляют  воспитателя и объясняют, как надо было сделать.

Развивающее обучение, в первую очередь, характеризуется поиском  решения проблемы, осмысленным усвоением знаний, развитием активности, самостоятельности. На занятии по ознакомлению с окружающим миром, заключительной беседе по теме: «Лес и его обитатели» детям было предложено следующее задание: сделать карточки «защитник природы». На  карточке нужно было изобразить любого обитателя леса, растение, дерево, все, что близко ребенку. Дети справились с заданием, но их сообщения по карточкам были неожиданными. Например, ребенок нарисовал червяка и на вопрос, почему именно его, ответил: «Мне обидно за червяка, ведь все его топчут, не любят, и живет он все время под землей!».  Девочка изобразила бабочку, потому, что все лето хотела ее поймать, чтобы лучше ее рассмотреть…, а ей это так и не удалось. Другой пример: малыш нарисовал ежика, потому, что он смешно сопел, когда его кормили молоком на даче, а потом убежал в лес.  Таких забавных примеров можно рассказать  много. Главное, дети рассуждают, и это помогает педагогу понять, насколько материал хорошо усвоен и понятен.

Используются самые разнообразные формы построения занятий: и перемещение по комнате в ходе игр-драматизаций, и в подвижных играх, и в работе за столами и пр. Продумывая ход занятий, педагог использует все возможные моменты для того, чтобы дети не сидели постоянно за столами, могли встать, подойти к товарищу, объединиться в общую игру. Такая организация занятий дает простор для выдумок и творчества детей, позволяет им быть свободными и утверждаться в своих силах, во время инсценировок педагог привлекает всех детей одновременно, даже самых застенчивых, Ну и пусть в сказке будет три волка, вместо одного, два колобка или несколько зайчиков…Главное участие. И вот, уже глаза горят у всех, и не хочется «вжиматься» в стул от страха, а хочется вместе со всеми играть в мини-спектакле еще и еще.

 Можно просто прочесть ребенку сказку, можно прочесть ее  выразительно. Можно рассказать, импровизируя, а можно сделать сказку своим помощником в развитии ребенка, Сказка приходит к нам в дом тогда, когда в нем появляется малыш. Вначале маленькие простенькие сказки знакомят ребенка с окружающим миром. Затем ребенок пытается рисовать любимых героев. Просит по нескольку раз читать одну и ту же сказку. Но для того, чтобы сказка принесла наибольшую пользу малышу, со сказкой можно поиграть. И действительно, сказка не только развлекает, она ненавязчиво воспитывает, знакомит ребенка с окружающим миром, добром и злом. Она — универсальный учитель. Сказка помогает понять природу, взаимоотношения с ней человеком. В занимательной форме она знакомит детей с природными явлениями, их взаимосвязями, с некоторыми понятиями экологии, проблемами влияния человека на природу.

Педагог постоянно ориентируется на состояние детей,  поддерживает их познавательный интерес. На занятии всегда есть место для тайны, неожиданности, сюрприза. И вместе с тем — самое серьезное отношение к тому, что происходит. Например, если используется наглядность, то только достоверная.

На  изобразительной деятельности и конструировании можно, учитывая индивидуальные способности детей, усложнять или упрощать задания. Одна группа детей получает готовые формы для аппликации, а другая, за это же время и вырежет сама, и наклеит, да еще и дорисовать успеет.

По окончании занятия детям бывает полезно  посмотреть работы других малышей, для сравнения.  подводя итоги педагог учит детей справедливым, доброжелательным и полезным оценкам, вместе с детьми радуется их общим успехам.

Как показывают наблюдения, одни дети довольно быстро усваивают способы взаимодействия, легко контактируют с товарищами, другие долго не могут увидеть в сверстнике равного и интересного партнера, действуя поодиночке или подавляя все попытки другого ребенка к взаимодействию.  Здесь взрослый подключается к  общей работе. Еще раз,  проговаривая способы взаимодействия, педагог даёт детям возможность высказать свои предположения, почему у них ничего не получилось, т.е. осознать свою неудачу. Педагог ненавязчиво направляет детей  на выполнение задания.

Сотрудничество детей на развивающих занятиях создает благоприятные условия для развития их познавательных способностей. Дети учатся видеть и понимать позицию партнера, согласовывать и соподчинять свои действия; они начинают творчески мыслить, содержательно спорить, отстаивая свои мнения, становятся инициативными в получении новых знаний. В такой обстановке более полно раскрывается интеллект ребенка и его индивидуальные способности.