"Ш дыбысын автоматтандыру"

Тақырып: «Ш» дыбысын қою. 

Мақсат: [Ш] дыбысын сөз ішінде анық айтуға үйрету.

[Ш] дыбысының артикуляциялық позициясын көрсетуге үйрету.

[Ш] дыбысын дұрыс шығаруға көмектесу, үйрету.

Дем алу гимнастика жаттығулары арқылы ауыз қуысын [Ш] дыбысының артикуляциясын дайындау.

Жаңа сөздер: Ағаш, шырша, алаша. 

Көрнекіліктер: орман суреті, жапырақтар (табиғи материалдар), желдің үрлеу суреті, артикуляциялық жаттығулар (тіл,тіс суреттері). 

Сабақ барысы: 

1. 
   Ұйымдастыру кезеңі. 

1) амандасу

- Сәлеметсіздер ме, балалар!

2) сабаққа дайындалу кезеңі. 

Логопед :- Мен шықтым орманға,

-Тауып алдым тұқымды ,

-Жерге отырғыздым,

-Тұқымға су құйдым.

(балаларды бір-бірден залдың ортасына отырғызады) 

2.Жалпы моторика және қол моторикасын дамытуға арналған жаттығулар.

1) Күн шықты, жерді жылытты

2) Ағаш өседі -балалар ақырындап тұрады

3) Жел ағашты тербетеді. –қолдарды тербетеміз

4) Ағаштың тамыры мықты, -аяқ басынан өкшеге дейін дөңгелету

5) Бұтақтары күнге тартылады -қолымызды жоғарыға көтереміз

6) Бұтақтарда жапырақ көп -саусақты сілкеміз

7) Орманда ағаш көп -жан-жақты көрсетеміз.

Жаңа сабақ:

ОРМАН 

 
-Кәне балалар суретке қарайық! (орман суреті)

-Орманда нелер тұрады? (түлкі, аю, торғай, үкі)

-Орманда не өседі? (Ағаш, ағаштар,саңырауқұлақтар)

-Қандай ағаштар өседі?(Шырша, қайың, )

-Шырша қайда?

-Шыршаның түсі қандай?(жасыл)

- Жапырақтардың түсі қандай? (сары) –табиғи материалдар (сарғайған жапырақтар) 
 
-Жапырақтар неге сары? (Өйткені күз келді) 

«Күз» туралы тақпақ тыңдайық!

Күз келді,

Жапырақ сарғайды,

Жаңбыр жауады,

Қатты жел соғады!!! 

3. Демалу гимнастика жаттығулары. (желдің үрлеу суреті) 

«Қатты жел».

-Жел қалай соғады? (Терең дем аламыз, шығарғанда үстел үстіндегі жапыраққа үрлейміз. Жапырақ арқарай ұшу керек).

-Орманда қатты жел соқты. Ағаштардың басы қозғалды (балалар

қолдарды жоғары көтеріп тербетеді: ш-ш-ш).

-Алдымен дұрыстап [Ш] дыбысын қайталайық. 

1. 
   Артикуляциялық жаттығулар. (Тіл,тіс суреттері) 

Айнамен жұмыс.

«Мықты тіс»- тістерімізді көрсетеміз.

«Тіс тазалау»- тілдің ұшымен, жоғарғы және астыңғы тістердің үстімен жүргізу. 

1. 
   Дыбысты қою және әріппен салыстыру (артикуляциялық профилін түсіндіру): 

- [Ш] дыбысын дұрыс айтайық!

[Ш] дыбысы-дауыссыз дыбыс. Аузымызда кедергі кездеседі.

[Ш] дыбысының артикуляциясы.

Тілдің ұшы таңдайдың алдыңғы жағына көтеріледі, бірақ таңдайға тимейді, бүйірлері жоғары азуларға тиеді. Ерін аздап дөңгеленіп, алға қарай шығынқы келеді. Тістер не қысылған, не жақындаған кезде арасында 1-2 мм санылау қалады тыныс тілдің арасынан бір қалыпты шығады: алақанды ауызға жақындатқанда жылы дем сезіледі.

(Балаларға [Ш] дыбысын артикуляциясын көрсетіп, логопедпен бірге қайталайды) 

1. 
   Сергіту сәті. «Ұшты-ұшты»ойыны. 

(Балалар ұшатын затты естісе қол көтереді, ұшпайтын затты естігенді қолды көтермейді) 

Ұшты-ұшты тұлпар ұшты 

Ұшты-ұшты қаз ұшты 

Ұшты-ұшты үйрек ұшты 

Ұшты-ұшты бүйрек ұшты 

Ұшты-ұшты ұшақ ұшты 

Ұшты-ұшты арба ұшты 

7. [Ш] дыбысын автоматизациялау.

-Енді кәне ұйқас тақпақ жаттайық!

Ұйқас жаттау. «Алаша». 
Ша, ша, ша 

Жерде жатыр алаша 

Ша, ша, ша 

Алашамыз тамаша 

Шық, шық, шық... 

Төрге шық! 

Іш, іш, іш... 

Сусын іш! 

Қорытынды:

-Балалар біз бүгін сабақта не істедік? (сурет қарадық, жаттығу істедік)

-Қандай дыбысты дұрыс айтуға үйрендік?( [Ш] дыбысы)

- Жақсы балалар!

Балаларды бағалау. 

Үй жұмысы: [Ш] дыбысын артикуляциясын позициясын қайталау. «Алаша» ұйқасты жаттау.