Т?ра?ты то? за?дары

Сабақтың тақырыбы: «Тұрақты ток заңдары» тарауын қайталау

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушылардың арасында физикадан ойлау дәрежесін арттыра түсу, теориялық білімді тереңдету, физикаға бейімі, қызығушылығы бар оқушылардың практикалық дағдысын дамыту, шығармашылық қабілеттерін тереңдету, ғылым жолына бағыт-бағдар беру.

Дамытушылық: Оқушылардың ақыл-ой танымдық және шығармашылық қабілеттерін дамыту,ғылыми көзқарасын бекіту.

Тәрбиелік:Оқушыларды ізденімпаздыққа, ұқыптылыққа тәрбиелеу, алған білімдерін техникада және тұрмыста пайдалана білуге үйрету.

Сабақтың типі: Аралас сабақ.

Сабақтың әдісі:Сұрақ-жауап, тест, кесте толтыру,тәжірибе жасау.

Пәнаралық байланыс: математика,әдебиет.

Сабақтың көрнекілігі: Физиктердің суреттері, үлестірмелер,схемалар,кестелер,зертхана

құралдары,кодоскоп.

Сабақтың барысы:

1.Еске түсіру стратегиясы

2.Ойды қозғау стратегиясы

3.Қосымша информация стратегиясы

4.Еркін ізденіс стратегиясы

5.Байланыс стратегиясы

6.Ойды дамыту стратегиясы

7.Ойды қорыту стратегиясы

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды үш топқа бөлу.1 –қатар «Ток күші», 2 –қатар «Кернеу», 3-қатар «Кедергі».

ІІ «Сұрақтар-жауап».

1. Электр тогы деген не?

2. Ток күші неге тең?

3. Ток күшінің өлшем бірлігі?

4. Ток күшін өлшейтін құрал?

5. Электр тогының әсерлері қандай?

6. Ток тығыздығы.

1. Электр кернеуі деген не?

2. Кернеуді өлшем бірлігі?

3. Кернеуді өлшейтін құрал?

4. Тізбек бөлігіне арналған Ом заңы?

5. Электр тізбегі,шартты белгілерін ата?

6. Токтың жұмысы.

1. Электр кедергісі деген не?

2..Кедергінің өлшем бірлігі?

3. Электр кедергісінің схемалық белгісі ?

4. Заттың меншікті кедергісі?

5. Өткізгіштерді қосу формулалары?

6.Токтың қуаты.

ІІІ. «Есептер» (есептер үлестірме беріледі,өздері есеп құрастыру арқылы есептер шығару).

ІV. «Ұлы тұлғалар ». Мұнда тақтаға ғалымдардың суреттері ілінеді,оқушылар төмендегі кестені толтырады.

№	Ғалымдардың аты – жөні	Туған жылы	Ашқан жаңалығы
1.	Георг Симон Ом	1787 – 1854	Көрнекті неміс физигі мектеп мұғалімі болып қызмет еткен. Ол тізбектің бөлігі үшін ток күшінің кернеуге тәуелділік заңын, сондай – ақ тұйық тізбектегі ток күшін анықтайтын заңды ашты. Ом кедергігің өткізгіш ұзындығына және көлденең қимасына тәуелділігін ашты.
2.	Вольта Алессандро	1745 – 1827	Итальян физигі, электр тогы туралы ілімнің негізін қалаушылардың бірі. Вольта бірінші гальвани элементін жасап, электр тогы туралы ғылымға алғаш жол ашты.
3.	Ампер Андре Мари	1775 – 1836	Француз физигі және математигі. Ол электрлік және магниттік құбылыстар арасындағы байланыстар туралы алғаш теорияны жасады. Ампер магнитизм табиғаты жөнінде гипотезаны ұсынды. Физикаға электр тогы деген ұғымды енгізді.

Ү. Үй тапсырмасы.

үйге берілген тапсырма мынадай болатын І, U,.R заңдылықтарына өз өнерлерін көрсету керек. Ал өлең шығару, ертегі, шығарма, зарядтың реттелген қозғалысын қимылмен көрсетуге де болады. Бірінші топ өлең шығарыпты.

Ток күші

Ток күші сенің арқаң өмір сүргеніміз

Сабақ оқу, кір жуып, кино көргеніміз

Қымбат қылып бағаңды өсірсең де,

Қиналсақ та уақытыңды төлейміз біз

Елімнің жетістігі сенің арқаң,

Бай қылдың, егініңмен қылдың дархан

Түтемеген шамыңды жарқыратып

Болдың ғой сен біздің шырағымыз.

2-ші топ ертегі құрастырып әкелген.

Ертеде электр деген хан болыпты. Ол кезде электр энергиясы болған жоқ еді. Электр ханның үш баласы болған. Үлкені Ампер, ортаншысы Вольт, ал кішісі Ом. Ханның балалары ер жеткен соң әкесі олардың басын қосып, электрстанцияның құру жоспары туралы әңгімелеседі. Сонда Ампер мен Вольт жұмысқа бірден кірісті, ал Ом болса олармен келіскен жоқ. Себебі электростанция найзағайдың күшін тартатын еді. Ом ол халыққа қауіп төндіреді деп қорықты. Ампер мен Вольт Омның сөзін тыңдамай өз істерін істей берді. Электростанция құрылып, елге жылу, тоқ берілді. бүкіл ел өздерінің ризалықтарын Ампер мен Вольтке және олардың әкесіне білдірді. Солай бірнеше жыл Ом ағаларына ренішті болды. Ампер мен Вольт өз елінде әйгілі болған соң, басқа елдерге тоқ сатумен айналысқылары келеді. Енді Вольт өз елінде әйгілі болған соң, басқа елдерге тоқ сатумен айналысқылары келеді. Олар енді станцияның найзағайдан алатын күшті арттырумен болды. Енді Вольт тоқтың күшін бір мөлшерде ұстайтын кернеу құралы арқылы жұмыс істегісі келеді.

Бірақ Ампер өзін үлкен санап, Вольтты тыңдамайды. Солай станцияның найзағайдан алатын күшті арттырады. Олар енді жауынды тосты. Жауын жауған күні найзағай станцияға кіріп, двигательдерді істен шығарады да, кедергі жасап, өкінішке орай, өзі апатқа ұшырайды.

Содан бері ел адамдары Амперді тоқ күші, Вольтті-кернеу, ал Омды кедергі деп атап кеткен.

ҮІ . №5 ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС

Өткізгіштерді параллель және тізбектей қосу

Жұмыстың мақсаты: Параллель және тізбектей қосу заңдылықтарын тексеру.

Құрал жабдықтар: Тоқ көзі, реостат, 2 сым резисторлар, вольтметр, амперметр, кілт, жалғағыш сымдар.

Теориялық материялдарды кітаптан оқыңыз

Жұмыстың орындау реті және нәтижесі

Тапсырма1. Өткізгіштерді тізбектей қосуды зерттеу.

1.Тізбектің схемасын сыз:

2.Сурет пен схема бойынша тізбекті жина.

3.Амперметрдің көрсеткішін түсір I_жалпы.=_____________________________

4.Шамдардың ұшындағы кернеуді өлшеңіз U₁=_________________, U₂=______________________,

5.Екі шамнан тұратын бөлігіндегі кернеу U=_________________

6.Екі шамның кернеулерінің қосындысын табыңыз U₁ +U₂ =_________ және оны жалпы кернеумен салыстырыңыз U. Қорытынды жасаңыз.

___________________________________________________________________________________________

Тізбек бөлігіндегі жалпы кедергіні мына формула арқылы есептеңіз:

R_ж = _ ; R_ж = R₁+R₂

10.Өлшеу және есептеу нәтижелерін мына кестеге салыңыз:

Iжалпы,А	I1,А	I2,А	U1,В	U2,В	Uжалпы,В	R1,Ом	R2,Ом	Rжалпы,Ом	Rжалпы,Ом

Тапсырма 2. Өткізгіштерді параллель қосуды зерттеу.

Тізбектің схемасын сызыңыз.

1.Схема бойынша тізбекті жинаңыз.

2.Вольтметрдің көрсеткішін түсір U_ж=

3.Амперметрдің көрсеткішін түсір I_ж=

4.Әр тармағындағы амперметрлерді ауыстырып қос та ондағы тоқ күшін өлше

I₁ және I_2.

5.Қосындыны есепте I₁ + I₂=____________________ және оны жалпы тоқ күшімен салыстыр 6.Қорытынды шығар.

7.ізбектегі жалпы кедергіні формула бойынша есептеңіз.

R_ж = _ ; _ = _ +_

Uж,В	U1,В	U2,В	I1,А	I2,А	Iж,А	R1,Ом	R2,Ом	Rж,Ом	R ж,Ом

Қорытынды:_______________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________Бағасы:___________________

ҮІІ. Тест жұмысы.

ТҰРАҚТЫ ЭЛЕКТР ТОГЫ

1. Джоуль-Ленц заңының формуласы

а) A=U* I * t ә) Q=I² * R * t б) I=U/R в) U= I * K

2. Тұрғын үйлерде өткізгіштің қандай қосылыстары қолданылады?

а) тармақталған ә) тізбектей б) параллель в) аралас

3. Тұрмыста электр тогының жұмысын есептейтін құрылғы:

а) Есептегіш ә) Амперметр б) Вольтметр в) Омметр

4 Ұзындығы 1 м және көлденең қимасының ауданы 0,25 мм ² никелин сымның кедергісі 2 Ом. Никелиннің меншікті кедергісін тап.

а) 0,4 Ом * мм²/м ә) 0,5 Ом *мм² /м б) 0,3 Ом * мм² в) 0,1 Ом*мм² /м

5 Зарядталған бөлшектердің қозғалысы не деп аталады?

а) электр өрісі ә) электр тогы б) электр кедергісі в) магнит өрісі

6. Тізбек бөлігі үшін Ом заңының формуласы

а) U= I *R ә) I= U/R б) R= U/I б) I=q/t

7. Өткізгіштерді тізбектей қосқанда қай шама бірдей болады?

а) Ток күші ә) Меншікті кедергі б) Кернеу в) Кедергі

8. Тізбек бөлігіндегі электр тогының жұмысы қалай өрнектеледі?

а) A=P* t ә) A=F* S б) A=U* I* t в)А=I/u*t

9. Электр тогының қуатын есептеудің формуласы

а) N= A/I ә) P= A/t б) P= U*I/t в) P = U* I

10.Ток күшінің формуласы:

а) I= q/t; ә) I= U/R; б) I= I₁+I₂; в) I= I₁=I₂;

11. Өткізшгіштердегі паралелль қосқанда қай шама бірдей болады?

а) заряд; ә) кернеу; б) ток күші; в) кедергі.

12.Ток күшін өлшейтін құрал

а) Омметр; ә) Вольтметр; б) Амперметр; в) Реостат;

13. Жарықтандыру желісінде пайдаланылатын мыс сымның ұзындығы 100 м, көлденең қимасының ауданы 22 мм². Осы сымның кедергісі қандай? (ρ_м=0,017 Ом* мм²/м )

а) 0,25 Ом ә) 0,75 Ом б) 0,45 Ом в) 0,85 Ом

14.Өткізгіштің кедергісін анықтамаға сәйкес қай формуламен анықтаймыз

а) R =U/I; ә) R= p*l/S ; б) R= R₁+R₂; в) R= R/2;

15. Электр шамы ирек сымының ұштарындағы кернеу 1 В болғанда, ондағы ток күші 0,5 А. Сымның кедергісін анықта.

а) 3 Ом; ә) 2 Ом ; б) 5 Ом; в) 6 Ом.

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
ә	в	а	ә	ә	ә	а	б	в	а	ә	б	в	ә	б