?дебиет п?ні: "Ма?жан Ж?мабаевты? ?мірі мен шы?армашылы?ы"

Маңғыстау политехникалық колледжі

қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің оқытушысы

Куандыкова Уштап Рысмухамбетовна

Сабақтың тақырыбы: Мағжан Жұмабаевтың өмірі мен шығармашылығы

Сабақтың мақсаты: Білімділігі:

Тыңнан соқпақ салған саңлақтардың бірі

Мағжан Жұмабаевтың тағдырын,қоғамдық

қызметін, азаттық жолындағы күрестерін жан-жақты

меңгерту. Шығармаларын талдай отырып,астарын,

мазмұнын,идеясын аңғара біуге үйрету.

Дамытушылығы:

Деректер мен қосымша материалдарды

пайдаланып дәлелді,нақты сөйлеуге,өз пікірін қорғай

білуге дағдыландыру.Ізденімпаздығын,жауапкершлігін,

шығармашылық қабілеттерін арттыру.Дүниетанмын,

білімін,тілін дамыту.

Тәрбиелілігі:

Отансүйгіштікке,ұлтын мақтан етуге,ерлікке,

азаматтық сезімдерге тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі:М.Жұмабаевтыңтың портреті,шежірелік кесте,модулдік

жүйенің сызбасы.Газет материалдары, шығармалар

жинағы,кітаптар,буклет,үлестірмелі қағаздар, слайдттар.

Сабақтың түрі: конференция сабақ.

Сабақтың әдісі: түсіндіру, талдау, сұрақ-жауап.

Пәнаралық байланыс: тарих,география, алғашқы әскери дайындық.

Сабақтың барысы: Ұйымдастыру

Үй тапсырмасын сұрау.

• Сакен Сейфуллиннің өмірі мен шығармашылығын сұрау.

• Туған жерім- Сарыарқа.(Өмір жолы)

• Сакен Сейфуллиннің өлеңдері, жинақтары.

• Поэмалары

• «Көкшетау» поэмасы.

• Көркем проза, драмалары

Үлестірмелі қағазбен жұмыс.

Пысықтау сұрақтары.

- Сакен Сейфуллин қандай ақын? Қандай қызмет атқарған?

- Қандай өлеңдер жинағы бар?

- Ақынның тұңғыш өлеңдер жинағының басты сарындары қандай?

- С. Сейфуллин қазақ поэзиясына қандай жаңалық әкелді?

- «Көкшетау»поэмасында ақын халық аңыздарын қалай пайдаланған?

- С.Сейфуллин лирикасының негізгі арналары қандай?

Жаңа сабақ.

Оқытушының кіріспе сөзі.

Кеңес өкіметінің жетпіс жылдық билігі тұсында қазақ әдебиетінің тарихынан жазықсыз сызылып тасталған тұлғалардың бірі – Мағжан Жұмабаев. Талантты ақынның есімі де, маржан жырлары да бұл кезеңде идеологиялық қудалауға ұшырады. Азат өмірді, халқының тәуелсіз ел болған қалпын көруге ұмтылған, сол жолда білегіндегі күшімен де, жүрегіндегі жырымен де күресіп өткен қайраткер ақынның тағдыры аса күрделі белестерді бастан кешірді. Ақынның кітаптары тыйым салу салдарынан сарғайып, тозып, жырытылып,жоғалып жатты. Ақты қара,қараны ақ деп түсіндірген зорлық-зомбылық дәуірінің құрбаны болған ақын тағдыры аянышты.

Мағжан Жұмабаев кім, қандай ақын?

Өзінің кім екенін,ақындық қуатын, қайраткерлік қарымын «Мен кім?» деген өлеңінде бір аңғартып өтеді.

Оқушылардың баяндамалары.

а) Қазақ әдебиетінің Шолпан жұлдызы (Мағжан Жұмабаевтың өмірі мен

қоғамдық қызметтері туралы)

ә) «Мен өлмеймін, менікі де өлмейді» (Мағжан лирикасы)

б) М.Жұмабаев поэмалары

в) Мағжан-ұстаз

г) Тарих беттерінен (Ақынның басынан өтке қиын-қыстау күндері туралы деректер)

Шәріп Болат (Алғашқы әскери дайындық пәнінің оқытушысы)

Мағжан туралы әңгіме болғанда бұл ұлы тұлғаны біз ақын ретінде танимыз. Ақын болғанда, лирик-ақын, кезінде В.Брюсовтың ауызымен қазақтың Пушкині аталған атақты ақын. Алайда, біз ең бірінші Мағжанға елін, жерін, ұлтын сүйген азамат ретінде қарауымыз керек.Оның педагогикамен шұғылданып, арнайы кітаптар жазғанын бірі білсе,бірі білмейді. Мағжанның «Баланы тәрбие қылу құралы» атты кітабы әрі оқулық, әрі методикалық кітап.М.Жұмабаев ұлт тәрбиесіне арнайы тоқтайды. Ұлт тәрбиесі баяғыдан бері сыналып,көп буын қолданып келе жатқан тақтақ жол екені рас. Әсіресе,қиын дәуірдегі тығырықтан шығарар басты жолымыз -ұлттық тәрбие болмақ.

1) Патриот деген сөзді қалай түсінеміз?

2) Екінің бірін патриот деуге бола ма?

3) Нағыз патриот деп кімдерді атаймыз?

Оқытушының қорытынды сөзі.

Сабақты бекіту сұрақтары

- Мағжан Жұмабаевтың шығармашылығы екі үкіметке неге ұнамады?

-Ұлтшылдық деп қандай қасиетті айтамыз?

-Ақынды өз ұлтынан бұрын басқа ел бағалай ма?

-Ақын поэмаларындағы тақырып пен идея?

-Ақынның тұңғыш өлеңдер жинағы қалай аталды?.

Оқушыларды бағалау

Үйге тапсырма Мағжан Жұмабаев туралы эссе жазу.

Өлеңдерін жаттау.

Пайдаланған әдебиеттер:

1. М. Жұмабаев. Шығармалары. А-95

2. Қазақ әдебиеті –оқулық 11 сынып

3. Ұлағат. Ғылыми-психологиялық және педагогикалық басылым № 2. 2002 ж

4. К. Аманжолов. Түркі халықтарының тарихы А-2002 ж