Бауырса? ?аза?ты? ?лтты? салтында ?ашанда ж?не ?андай жа?дайда болса да алдымен шай дастарханы келген, ?сіресе сын ?она?тарды ?арсы ал?анда ?ызыл к?ре? шай жасап, аман-саулы? с?рау, сол дастархан ?стінде ?зілдесе отырып, танысу салты бол?ан. Шай дастарханыны? басты асы – бауырса?. «Бауырса?» с?зі ?аза? тілінде бауырмал, ?йірсек, жа?ыншыл деген ма?ынаны білдіреді. Бауырса? сонымен ?атар наны? ішіндегі е? ??нарлы, кенеуі мол бастырма деп есептелген. Шай жаса?анда, ?ымыз сапырыл?анда дастархан?а е? алдымен ?ойылатын да осы бауырса?. Оны ??рт, ірімшік, ?ант, к?мпитпен ?осып мерекелерде шашу?а шашады, сар?ыт?а алады. ?аза?ты? ?лтты? бауырса?ы ?р т?рлі пішінде, ?ш-т?рт б?рышты, сопа?ша, та?ы сондай етіп ?уырыл?ан ж?не сапасына ?арай бірнеше атаулар?а б?лінеді.Бауырса? ашыт?ан ?амырдан да, ашытпа?ан ?амырдан да ?уырыла береді. Оны ашыт?ан ?амырдан ?уыру ?шін алдымен ашыт?ы дайындалады. Ол ?шін дрожжи мен ?ант жарты кесе су?а езіліп, к?терілуге ?ойылады. Дрожжиді? к?терілгендігін бетіне д??гестене к?пірши шы??ан к?бігінен білуге болады.
Бауырса? ашыт?ан ?амырдан да, ашытпа?ан ?амырдан да ?уырыла береді. Оны ашыт?ан ?амырдан ?уыру ?шін алдымен ашыт?ы дайындалады. Ол ?шін дрожжи мен ?ант жарты кесе су?а езіліп, к?терілуге ?ойылады. Дрожжиді? к?терілгендігін бетіне д??гестене к?пірши шы??ан к?бігінен білуге болады.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«научная работа для начальных классов»
Қазақтың қонақжай да дарқан халық екенін елімізге келіп дәм-тұзымызды татқан кез-келген ұлт өкілі біледі. Ұрпақтан ұрпаққа мирас болған ең негізгі дәстүрлеріміздің бірі- осы қонақжайлылық. Бар сақтағанын қонағының аузына тосып үйренген аталарымыз «қонақты сөзбен тойдары алмайсың» деп бекерден-бекер айтпаған болар. Қонақ табалдырықтан аттаса барымызды салып, қазан көтеретініміз де сондықтан.
Бауырсақ қазақтың ұлттық салтында қашанда және қандай жағдайда болса да алдымен шай дастарханы келген, әсіресе сын қонақтарды қарсы алғанда қызыл күрең шай жасап, аман-саулық сұрау, сол дастархан үстінде әзілдесе отырып, танысу салты болған. Шай дастарханының басты асы – бауырсақ. «Бауырсақ» сөзі қазақ тілінде бауырмал, үйірсек, жақыншыл деген мағынаны білдіреді. Бауырсақ сонымен қатар наның ішіндегі ең құнарлы, кенеуі мол бастырма деп есептелген. Шай жасағанда, қымыз сапырылғанда дастарханға ең алдымен қойылатын да осы бауырсақ. Оны құрт, ірімшік, қант, кәмпитпен қосып мерекелерде шашуға шашады, сарқытқа алады. Қазақтың ұлттық бауырсағы әр түрлі пішінде, үш-төрт бұрышты, сопақша, тағы сондай етіп қуырылған және сапасына қарай бірнеше атауларға бөлінеді.
Бауырсақ ашытқан қамырдан да, ашытпаған қамырдан да қуырыла береді. Оны ашытқан қамырдан қуыру үшін алдымен ашытқы дайындалады. Ол үшін дрожжи мен қант жарты кесе суға езіліп, көтерілуге қойылады. Дрожжидің көтерілгендігін бетіне дөңгестене көпірши шыққан көбігінен білуге болады.
Әр ұлттың бауырсақтарын салыстырдым қазақ халқы бауырсақты ашытып, ашытпай пісіре береді.
Алматылықтар ромб формасында, Семей , Қызылорда майда-майда түрінде, Павлодар және қалған облыстар үшбұрыш, төртбұрыш, сопақша, домалақ, ұзыншалап осындай формада пісіре береді
Моңғолиядан келген ағайындар ашытпай май, су, қант қосып 5-6 сағат иін қандырып илейді (көбінесе ер адамдардың илеуінің себебі қолдарының күштері бар). Ұзындығы 20 см ені 5 см етіп қалыпқа салып кеседі. Пішіні ұлтараққа ұқсас.
Наурыз мерекесінде 9, 13, 15 ... 29 тақ сандарға дейін пісіреді.
Дастарқанға қойғанда өріп қойған сияқты етіп салады.
Өзбекстаннан келген ағайындардың бауырсағы біздің қазақ халқының бауырсағы сияқты ашытып пісіреді. Бір айырмашылығы олардың бауырсақтары пішіні бойынша төртбұрышты, үшбұрышты болып келеді.
Бауырсақ – 130-дан астам ұлт мекендеген қазақ жерінің ең сүйікті тағамдарының бірі. Бәрінің ұнататыны соншалықты – соңғы 2-3 жылдай Алматы қаласында “бауырсақ күні” деп қыркүйектің орталарында ерекше күн атап келеді! Ол күні қалалық алаңда бауырсақтар пісіріліп, ып-ыстық күйінде халыққа ақысыз таратылады.
Дәмді бауырсақ үшін керек заттар: сұйық май, 1 жұмыртқа, қаймақ, ұн, құрғақ ашытқы, жылы су, қант және тұз .
Бауырсақтың түрлері
Түрлері
Ши
Ұн
Жұмы
ртқа
Домалақ
2 кесе
Еспе
5
1 кесе
Қант
Сары май
3
3 кесе
Май
1 ас қасық
Тұш
Сода
2 ас қасық
1 ас қасық
Су/
Сүт
Жарты шай қасық
Бармақ
Жалпақ
2 кесе
5
1 кесе
Сүзбе
2 кесе
0,5 ас қасық
Күнбағыс майы
1 кесе
5
Жол
Шай
3 кесе
5
1 кесе
2 кесе
0,5 ас қасық
Айран
2 кесе
жарты кесе
Ашыт
қы
1 кесе
200 гр
1 ас қасық
5
0,5 кесе
Жарты шай қасық
1 кесе
Жарты шай қасық
1 ас қасық
1 кесе
1 кесе
Жарты шай қасық
1 кесе
В2витамині адам баласының барлық органдарының жұмысын реттеуге қатысады. Сондықтан ол жетіспесе адамның жалпы жағдайы нашарлайды. Мең-зең болып, еш нәрсеге зауқы соқпайды. Бұл витамин дрожжыда, жұмыртқаның ақуызында, сүт тағамдарында болады.
Ұлттық салт – дәстүрімізді жоғалтпау үшін бауырсақ күнін өткізуді дәстүрге айналдыру керек;