Математика п?ні м??алімдеріні? ??зыреттілігін арттыру – білім сапасын арттыру.

Алматы облысы

Қарасай ауданы

Ә.Байсалбаев атындағы орта мектеп

Облыстық семинар: баяндама

Математика пәні мұғалімдерінің құзыреттілігін арттыру – білім сапасын арттыру.

Досаева Бағдан Беделбаевна

2015 жыл

Досаева Б.Б

Алматы облысы

Қарасай ауданы

Ә.Байсалбаев атындағы орта мектеп

Математика пәні мұғалімдерінің құзыреттілігін арттыру – білім сапасын арттыру.

Қазақстан Республикасы 12- жылдық жалпы орта білімнің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартының жобасында «Құзыреттілік - әрекетінің әмбебап тәсілдерін оқушы игеруі арқылы көрінетін білім беру нәтижесі» - деп көрсетілген. А.В.Хуторской анықтамасында «Құзырлық – адамның өз ісін жақсы білу арқылы сапасы қызмеи ету қабілетін білдіреді» деп берілген. Латын тілінен аударғанда құзыреттілік (компетентность) - өз ісін жақсы білу, танымы мол, тәжірибелі деген мағынаны білдіреді. Ғылыми – теориялық білімі терең, өз ой тұжырымын нақтылап шығармашылықпен жұмыс жасай білетін, үнемі ізденіс үстіндегі адамады өз ісінің білгірі немесе құзыретті деп айтуға болады.

Мектепте жаратылыстану пәндерін, соның ішінде математиканы оқутыудың сапасын жетілдіру жөніндегі мәселе өз бетінше дамымайды, ол қазіргі қоғамның талаптарынан туындайды. Мектепте математикадан білім берудің маңызды мақсаттарының бірі күнделікті өмір сүруде қажетті және республикамыздағы, мәдениет, ғылымының барлық саласына қажетті математикалық білім білікті оқушыларға менгерту.

Мұғалімдердің негізгі мақсаты – математикалық ойлауды қалыптастыру арқылы оқушыны өздігінен оқытуға үйрету. Ол үшін оқушылар ьілім негіздерін мұғалімнің басшылығымен іздестіре отырып, өздері жаңадан ашулары керек. Оқу процесі осылай ұйымдастырылған жағдайда оқушылардың ойлау қабілеті кеңейіп, оқушылардың сабаққа деген ынтасы артады.

Д. Пойа айтқандай « Егер мұғалім өз пәніне шын ықыласпен берілсе, онда бүкіл сыныпта бұл пәнге ынтасымен берілетін болады. Егерде, пән сізді қызықтырмаса және оны терең білмесеңіз онда сабақ беруден бас тарту керек. Себебі, сіз ешқашанда сабақты жақсы бере алмайтын боласыз». Мұғалім өзінің пәнге деген қызығушылығын өз оқушыларының бойына сіңіре білу қажет. Сабақта бала көп жағдайда білімді қабылдап алушы, көп обьектінің бірі деп есептеліп, олардың ерекшеліктері жеке ашыла бермейді. Ал жаңа технология мақсаты – баланың өз бетінше ізденуге, шешім қабылдауға дағдыландыру, даралық ерекшеліктері ескеріліп, оны әрі қарай жетілдіру болып табылады. Бұрын оқушыға дайын материалды өзіміз түсіндіріп, дайын күйінде жеткізуші едік, енді оқушы өздігінен ізденіп, еңбектеніп барып қана білімге қол жеткізу керек. Жылдар бойына сабақ жүргізу нәтижесінде тәжірибе жинақталып, оқушының білім сапасының молая түсуіне, олардың пәнге қызығушылығының деңгейі артып, тынымсыз еңбегінің нәтижесін көруге, бір сарындылықтан құтылуға, жан-жақтылыққа ұмтыласың, ізденесің. Педагогика ғылымдарының докторы профессор Ж.А. Қараевтың жаңа оқыту технологиясын соңғы жылдары іс-тәжірибеме енгізе бастадым. өз сабағымда деңгейлеп оқыту жүйесін қолданамын.

А. «Оқытушылық» деңгейі – үйренушілік деңгей. Оқушылардың жаңа тақырыптан алған білімдерін бекіту, практикада қолдана білуі қажет етіледі. Берілген есепке формаларды тіплі жағдайда қолдана білулері, өмірмен байланыстыра алудары, қызығушылығы мен танымына ерекше назар аударылады.

Ә. «Алгоритмдік деңгей» - үйренушілік деңгейдегі білімін толықтыру, кері қатынастағы амалдарды құрастыра алулары, күрделі материалдарды жүйелей алуы, алған білімдерін басқа тапсырмаларды пайдалана алуы, сол тақырыпты еркін меңгергендігі ескеріледі.

Б. «Эвристикалық» деңгейде оқушылардың меңгерген білімдерін тереңдету үшін танымдық ізденіс, әр түрлі логикалық есептерді талдай, жинақтай, салыстыра білуді қажет етеді. Проблемалық мәселелерді шешуге, өздігінен графиктер, диаграммалар құруға, формулаларды қорытып шығаруға дағдыланады.

В. «Шығармашылық» деңгейде құбылысты өз бетімен талдай келіп, шағын шығармашылық тұрғыдан зерттеу жұмысын өткізуге баулу, яғни ол оқушыға «кішкентай жаңалық» ашқанмен бірдей.

Іс – тәжірибемде қолданып жүрген деңгейлік тапсырмалардан мысал келтірсем: мысалы 5-сыныпта «Пайыздар» деген тақырып алдым.

І – деңгей

Сұрақтар:

1. Пайыз дегеніміз не? Мысал келтір.

2. Ондық бөлшекті пайызға айналдырту. Мысал келтір.

ә) көрнекі құралдардың көмегімен бөлімдері бірдей бөлшектерді қосу мен азайтуды орнату және нәтижесін пайызға айналдыру.

Б) кестені толтыру. ( Кестені екі жағдайда ұсынуға болады: бірі -әр оқушының қолына жеке тапсырма түрінде ұсыну, екінші тақтаға көрнекілікпен ілінген тапсырмаға әр топтан жеке оқушылардан шығартып орындату).

ІІ – деңгей

Қазақстандағы және шет елде жүрген қазақтар санының пайызын шығару ( 1-кесте)

ІІІ- деңгей

Қазақшаңыз қалай ағайын? Қазақстандағы теледидар хабарларының апталық пайыздық (2) үлесінің кестесі ұсынылады. Он хабар бес бестен арна үшін тік диаграммасын салып көрсетуі керек. Қалған үшінші топ хабарлардың орташа пайыздық үлесін табады. Бұл тапсырмада жеребелік жолмен таратылады.

IV –деңгей

Үш көрнекі тапсырма ұсынылады. Осы тапсырманың белгілі бір бөлігінің пайызын есептеулері қажет.

Қорытындылай келгенде, қоғам мұғалімге ерекше жауапкершілік жүктейді. әобір мұғалім біздің еліміздің экономикасын жандандыру бағдарламасына өз үлесін қосуы тиіс. Мұғалімдердің кәсіби құзыреттілігі біріншіден, саяси сауатты, жан-жақты білімді болуы керек. Екіншіден, тәлімгер ұстаз өз бойындағы білімді оқушы жүрегіне ұялата аларлықтай шебер әдіскер болуы керек. Үшіншіден, оқу – тәрбие үрдісін жүргізу кезінде оқушының даму дәрежесін бақылай алатындай сезімтал психолог болуы керек.