«Математиканы? бастауыш курсыны? теориялы? негіздері»

«Математиканың бастауыш курсының теориялық негіздері»

пәні бойынша

АШЫҚ САБАҚ ЖОСПАРЫ

ПЛАН ОТКРЫТОГО УРОКА

по предмету: «Теоретические основы начального курса математики»

Жанбекова А.Е.

Сабақ 11

Занятие 11

Сабақты өткізу күні және топ:

Дата проведения занятия и группа:

20.05.15 Топ: НО-1-13

Тақырыбы: «Кванторлары бар сөйлемдерді теріске шығару ережелері»

Тема: «Правила отрицания предложений с кванторами»

Сабақтың мақсаты: Оқушыларды кванторлары бар сөйлемдерді теріске шығару ережелерімен

таныстыру, кванторлар тақырыбы бойынша алған білімдерін қайталау және

бекіту.

Цель занятия: Познакомить учащихся с правилами отрицания предложений с кванторами, повторить и закрепить изученный материал по кванторам.

Сабақтың міндеттері:

Задачи урока:

Білімділік: кванторлары бар сөйлемдерді теріске шығару ережелері бойынша білімдерін қалыптастыру, математикалық сөйлемдерді кванторлардың көмегімен құру бойынша алған білімдерін жалпылау және жүйелендіру; білімдерін тәжірибеде қолдану дағдыларын қалыптастыру.

Обучающие: сформировать знания по правилам отрицания предложений с кванторами, систематизировать знания по созданию математических предложений с использовнаием кванторов; формирование навыков практического применения знаний.

Дамытушылық: танымдылық, есте сақтау, қорытынды жасай алу, талдау жасай білу қабілеттерін дамыту; білімдерін тәжірибеде қолдану дағдыларын дамыту.

Развивающие: развитие познавательной деятельности, памяти, внимания, умения сопоставлять, анализировать, делать выводы; развитие навыков практического применения знаний

Тәрбиелік: оқушылардың пәнге деген қызығушылықтарын арттыру; өзін-өзі бағалау, топпен жұмыс істей білуді тәрбиелеу.

Воспитательные: повышение интереса к предмету, воспитание самостоятельности, самооценки, умения работать в коллективе.

Негізгі ұғымдар: квантор, математикалық сөйлем, жиын

Основные понятия: квантор, математическое предложение, множество

Сабақтың әдістемелік жағынан қамтамасыз етілуі: проектор, тақта, оқулық, кеспелер.

Методическое обеспечение: проектор, компьютеры, учебник, карточки

Сабақтың типі: аралас сабақ

Тип занятия: комбинированный урок

Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндірмелі-иллюстративті, іздену, топшалармен жұмыс.

Методы и приемы: вопрос-ответ, объяснительно-иллюстративный, поисковый, работа в малых группах.

Сабақ жоспары:

План занятия:

І. Ұйымдастыру кезеңі

Организационный момент

«Ақыл-ойды тәртіпке келтіретін математика»

(М.В.Ломоносов) 

II. Үй жұмысын тексеру

Проверка домашнего задания

Тапсырма 1. «Сәйкестікті орнат»

1. Жай математикалық сөйлем – берілген дене немесе объект туралы бір ғана ойды білдіретін сөйлем;

2. Құрмалас математикалық сөйлем – құрамында 2 немесе одан да көп жай сөйлемдерден құралған сөйлем;

3. Логикалық байламдар – «және», «немесе», «егер...онда», «емес»

4. Пікір – берілген сөйлемнің шын немесе жалған екендігі туралы айтуға болатын сөйлем;

5. Предикат - берілген сөйлемнің шын немесе жалған екендігін айтуға болмайтын сөйлем.

Тапсырма 2 «Біліміңді тексер»

1. Квантор сөзінің мағынасы қандай – «Квантор» – заттың мөлшері қанша екендігі туралы ұғымды береді;

2. Кванторлардың қандай түрлерін білесің: – жалпылау, бар болу;

3. Жалпылау кванторына қандай сөздер жатады? – «кез келген», «барлығы», «әрбіреу», «әрқайсысы»;

4. Бар болу кванторына қандай сөздер жатады? – «кейбіреуі», «табылады», «бар болады», «ең болмағанда бір»;

5. Жалпылау кванторы бар сөйлемдердің шын немесе жалған екендігіне қалай көз жеткізуге болады? – шын екендігі дәлелдеу арқылы, жалған екендігі мысал келтіру арқылы;

6. Бар болу кванторы бар сөйлемдердің шын немесе жалған екендігіне қалай көз жеткізуге болады? – шын екендігі мысал келтіру арқылы, жалған екендігі дәлелдеу арқылы.

ІІІ. Жанжақты білімдерін тексеру

ІІІ. Всесторонняя проверка знаний

Үш тақтаға 3 қатардан 3 оқушыдан шығады. Келесі тапсырмаларды орындап, түсіндіру қажет.

Тапсырма 3. Келесі сөйлемдердің ішінен пікірлерді көрсетіп, олардың ақиқаттығын анықтаңдар:

1-топша тапсырмасы:

1. 6 саны 2-ге және 3-ке бөлінеді;

2. АВС үшбұрышы – тік бұрышты немесе тең қабырғалы үшбұрыш

3. 

2-топша тапсырмасы:

1. 8 – бүтін сан;

2. 42-ні 5-ке бөлгенде қалдық қалады;

3. Кез кезлген тік төртбұрыштың диагональдары тең;

3-топша тапсырмасы:

1. 123 саны 3-ке және 9-ға бөлінеді;

2. АВС үшбұрышының бір бұрышы 60⁰-қа тең;

3. 34*2-17=51

Тақтадағы оқушылар тапсырмаларын орындап болғанша, сіздермен пікірлердің ақиқаттық мәнін табу ережелерін еске түсірейік.

1. А және В формасындағы пікір қандай жағдайда ғана шын болады? - А және В формасындағы пікір А пікірі де, В пікірі де шын болғанда ғана шын болады, қалған мәндерінде жалған болады.

2. А немесе В формасындағы пікір қандай жағдайда ғана шын болады? - А немес В формасындағы пікір А пікірі де, В пікірі де жалған болғанда ғана жалған болады, қалған мәндерінде шын болады.

3. АВ формасындағы сөйлем қай уақытта шын немесе жалған болады? - АВ формасындағы А сөйлем шын, В сөйлемі жалған болғанда ғана жалған болады, ал қалған мәндерінде шын болады.

4. А формасындағы сөйлем қай уақытта шын немесе жалған болады? - А формасындағы берілген сөйлем шын болса, жалған болады және керісінше берілген сөйлем жалған болғанда шын болады.

ІV. Жаңа білімді белсенді қорытуға дайындау

IV.  Подготовка учащихся к активности и сознательности усвоения знаний

Сонымен, біз математикалық сөйлемдердің, пікірлердің, предикаттар мен кванторлардың негізгі анықтамалары мен қасиеттерін есімізге түсірдік. Ал, енді жаңа сабағымызды бастаймыз. Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы «Кванторлары бар сөйлемдерді теріске шығару ережелері». Сабағымыздың мақсаты: кванторы бар сөйлемдерді теріске шығару ережелерімен танысып, осындай сөйлемдерді теріске шығаруды үйрену.

V. Жаңа материалды оқыту

V. Изучение нового материала.

Сөйлемді теріске шығару дегеніміз – берілген сөйлемнің мағынасы шын болса, оны жалған етіп өзгерту немесе керісінше жалған болса, мағынасын шын еіп өзгерту.

Мысалы:

1. А: 23 саны тақ сан – Ш

А: 23 саны тақ емес – Ж

1. А: 257 саны үш таңбалы сан – Ш

А: 257 саны үш таңбалы емес – Ж

1. А: 4+3=8 – Ж

А: 4+3≠8 – Ш

Бұл сөйлемдердің құрамында кванторлар жоқ. Егер сөйлемдердің құрамында кванторлар болса, оларды қалай теріске шығаруға болатынын бүгінгі сабағымызда қарастырамыз.

Жалпылау кванторы бар сөйлемдерді қарастырамыз:

А: «Барлық натурал сандар 3-ке бөлінеді» - Ж. Осы сөйлемді келесі екі жолмен теріске шығаруға болады:

1. А: Барлық натурал сандардың 3-ке бөлінетіні дұрыс емес – Ш

2. А: Кейбір натурал сандар 3-ке бөлінбейді – Ш.

Берліген сөйлемді «Барлық натурал сандар 3-ке бөлінбейді», - деп теріске шығаруға болмайды, себебі оның мағынасы жалған. Сонымен, жалпылау кванторы бар сөйлемдерді теріске шығару үшін:

1. Сөйлемнің соңына «дұрыс емес» сөзін қосамыз.

2. Жалпылау кванторын бар болу кванторымен алмастырып, соңғы сөздің терістемесін аламыз.

Енді бар болу кванторы бар сөйлемдерді теріске шығару жолдарын қарастырайық:

А: «Кейбір тақ сандар 4-ке бөлінеді» - Ж. Осы сөйлемді келесі жолдармен теріске шығаруға болады:

1. А: «Кейбір тақ сандар 4-ке бөлінеді деген дұрыс емес» - Ш.

2. А: «Барлық тақ сандар 4-ке бөлінбейді» - Ш.

Берілген сөйлемді «Кейбір тақ сандар 4-ке бөлінбейді», - деп теріске шығаруға болмайды, себебі сөйлемнің мағынасы жағынан жалған. Сонымен, бар болу кванторы бар сөйлемдерді теріске шығару үшін:

1. Сөйлемнің соңына «дұрыс емес» сөзін қосамыз.

2. Бар болу кванторын жалпылау кванторымен алмастырып, соңғы сөздің терістемесін аламыз.

Қарастырылған екі ережені біріктіріп, кванторы бар сөйлемдерді теріске шығарудың қорытынды ережесін тұжырымдайық:

Кванторы бар сөйлемдерді теріске шығару үшін:

1. Сөйлемнің соңына «дұрыс емес» сөзін қосамыз.

2. Кванторларды бір-бірімен алмастырып, соңғы сөздің терістемесін аламыз.

Қарастырылған ережелер кванторы бар сөйлемдерді теріске шығару үшін жеткілікті.

VI. Тақырыптың негізгі ұғымдарын бекіту бойынша жұмыс

Работа по закреплению основных понятий темы.

Тапсырма

Мына сөйлемдер жұбы бір-бірінің терістемесі болады ма?

1. 378 саны 3-ке бөлінеді – 378 саны 3 – ке бөлінбейді. (болады)

2. Кез келген натурал сан 7 – ге бөлінеді – Кез келген натурал сан 7 – ге бөлінбейді. (болмайды)

3. Барлық көпбұрыштар төртбұрыш болады – Төртбұрыш болмайтын көпбұрыштар табылады. ( болады)

4. Кейбір натурал сандар 5 – тен кіші – Барлық натурал сандар 5 – тен үлкен ( болады)

Тапсырма:

Келесі сөйлемдердің терістемесі болатын сөйлемдерді тап:

1. «Барлық үшбұрыштар тең бүйірлі болады»

1. Барлық үшбұрыштар тең бүйірлі болмайды.

2. Кейбір үшбұрыштар тең бүйірлі болмайды.

3. Кейбір үшбұрыштар тең бүйірлі болады.

1. «Кез келген жұп сан үшке бөлінеді»

1. Кез келген жұп сан 3-ке бөлінбейді

2. 3-ке бөлінетін жұп сан бар

3. Кез келген жұп сан 3-ке бөлінеді деген дұрыс емес

1. «Кез келген натурал сан 2х-3=1 теңдеуінің шешімі бола алады»

1. 2х-3=1 теңдеуінің шешімі болмайтын натурал сан табылады.

2. Кез келген натурал сан 2х-3=1 теңдеуінің шешімі бола алмайды

3. Барлық натурал сандар 2х-3=1 теңдеуінің шешімі бола алады

Тапсырма:

VII. Үй тапсырмасын беру

Задание на дом.

№2 жаттығу, 28 бет

V. Қорытындылау. Бағалау.

Итог урока.

Сабақты қорытындылап, оқушыларға бағалар қою.

Ф ПГКМ – 703-31-09 Сабақ жоспары. Бірінші басылым.

Ф ПГМК - 703-31-09 План учебного занятия. Издание первое