Үй тапсырмасын сұрау, қорыту. Қызығушылықты ояту әдісі. Бұл кезеңде білім алушылардың тақырып туралы не білетіні анықталады. «Мынау кімнің қаламы? - осы кезде қаламның иесі тұрады және сол білім алушыға сұрақ қойылады (карточка беріледі). 1. Ішкі күштерге жататындар 2. Сыртқы күштерге жататындар (Жауабы: Ішкі күштерге жататындар: бұлшық еттердің тартылу, созылу, қарсыласу күші және қозғалыс кезіндегі пайда болған дене мүшелерінің біріккен күші. Сыртқы күштерге жататындар: дене мүшелерінің тірелу нүктесі, сыртқы ауырлық, сыртқы ортаның үйкелу және қарсылық күші, басқа жанды-жансыз денелердің, нәрселердің қозғалып келе жатқан күштері. Ішкі интеграция (сабақтың мазмұнына жалпыадамзаттық құндылықтарды интеграциялау) Кеңістік сипаттамасына жататындар: дене мен дене мүшелерінің тұрысы, қалпы, қозғалыс траекториясы. Уақыт сипаттамасы уақыт ұзақтығы, қарқын және қимыл ырғағы. Кеңістікті-уақыт сипаттамасы - жылдамдық және үдеу.
Ол ақиқат. Жаңа сабақ Адам өмірінде сыртқы ортамен әрқашанда тікелей байланыста болады. Дүниеге келгеннен бастап, сол байланыс адамның қызметімен, қоршаған кеңістік пен уақытты бағдарлаумен байланысты. Қозғалу заңдылықтарымен оның табиғаты әрдайым кеңейіп отырады. Оған әсерін тигізетін тәжірибелер мен зерттеулер, бақылаулар мен тәрбиелеу өздерінің үлестерін қосады. Соның арқасында теориялық қағидалар дүниеге келіп отырады. Спортшылардың техникалық әзірліктері, жаттығулардың жаңа орындалу тәсілдері көбінесе өмірдің талабына сай өсіп отырады. Сондықтанда биомеханиканың негізгі мақсаты, сол қозғалыстардың (жаттығулардың) жетістіктеріне талдау жасап, жетілдіре түсу. Қай жаттығудың орындалу техникасын алсақ, олар бір-біріне кеңістік, уақыт, кеңістікті - уақыт және қозғалыс тәрізді сипаттамаларда болады. Кеңістік сипаттамасына жататындар: дене мен дене мүшелерінің тұрысы, қалпы, қозғалыс траекториясы. Кеңістіктегі дене тұрысын біз иық және аяқ-жамбас буындарының орналасу тәртібіне қарай білеміз. Ол тік болуы мүмкін – тік тұру, ілініп тұру (аспа темірде, шығыршықта), тіреліп тұру (қос сырықта, белтемірде т.б.) немесе көлденең (тепе-теңдік, суда жүзу) және таяну (еденде, скамейкада тірей сүйену) түрінде де кездеседі. Дене мүшелерінің бір-біріне үйлесімді орналасуы, жалпы дененің қалпы жаттығуларды орындау техникасында үлкен рөл атқарады. Тәжірибеде ол үш түрлі жағдайларда кездеседі: - жаттығудың басында. Жаттығудың басында дұрыс алынған негізгі дене қалпы жаттығуларды орындауда ең тиімді жағдай жасауға және белгілі бір анатомиялық, физиологиялық тиімді әсерге жетуге көмектеседі. Мысалы, 100 метрге жүгіру алдындағы төменгі сөреге тұру қалпы, палуанның өз әдісіне керек қалыпты ұстауы т.б.; - қозғалыс кезінде. Қозғалыс барысы кезінде керек дене қалпын сақтау спортта көп кездеседі. Мысалы, конькимен сырғанаушының жартылай отыру қалпы, шаңғышының секіру кезіндегі ұшу қалпы т.б.; - жаттығуды аяқтағанда керек дене қалпын сақтау. Мысалы, спортшының снарядтағы жаттығуды орындап болғаннан кейінгі секіріп түсіп, дұрыс дене қалпын сақтауы т.б. Траектория дегеніміз - кеңістіктегі қозғалыс шамасы және қозғалысты елестетудегі дененің жағдайы. Траекторияға қарап дене мүшелері қозғалысының бағытын, түрін, амплитудасын анықтайды. Қозғалыс бағыттары: жоғары-төмен, алға-артқа, оңға-солға болып бөлінеді. «Топтастыру» әдісі 1-топ «Белсенділіер» тобы. 2-топ «Жауапкершілік» тобы 3- тобы «Ынтымақтастық» тобы. Жаңа тақырып бойынша постер қорғау. Сергіту сәті: «Молекула ойыны» Рефлексия әдісі «Бағдаршам» Не білемін? | Не білгім келеді? | Нені білдім? | Түйін: Ақиқат- бұл табиғаттың бастауы. Адамда туа біткен интуиция немесе жақсымен жаманды айыра білу қаблеті болады. Жағымды жағдайда ол осы сыйды өзінің шынайы табиғатына сүйеніп қабылдайды. Қорқыныш немесе күнәсін ұғыну бойын билегенде, ол тура жолдан тайқып кетеді. Ар-ұжданның дауысына құлақ салмай, өз білгенін істейді, содан соның зардабын шегеді. Сонда да көңіліңнің түпкірінде шындықтың жеңетінін біледі. |