Ж. Жабаев«Аттандыру» өлеңі

Пәні:  әдебиет                        7 -сынып

Сабақтың тақырыбы Ж. Жабаев«Аттандыру» өлеңі

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Жамбыл Жабаевтың өмір тарихына шолу жасай отырып, шығармашылығының қазақ әдебиетінде алатын орны мен маңызына тоқталу, «Аттандыру» өлеңінің мәнін ашу.

Тәрбиелік: ОқушыларғаЖ.Жабаевтыңөмірбаяныменөлеңіноқытып, мазмұнына шаотырып, оқушылардың бойында өзеліне, тілінедегенсүйіспеншіліксезімінқалыптастырып, отансүйгіштіккетәрбиелеу.

Дамытушылық:Жамбыл Жабаевтыңөлеңіноқытаотырып, оқушылардыңшығармашылықпенжұмысістеуінеықпалету, ойлаушеберлігін, сөйлеу, жазумәдениетіндамыту.

Сабақтыңтүрі: аралас
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, мәнерлепоқу, талдау
Сабақтың көрнекілігі:  қосымшаәдебиеттер, семантикалық  карта, 

                                                                                        топтастыру,  аудиокітап
Пәнаралықбайланыс: тарих
Сабақтыңбарысы:
І. 1.Ұйымдастыру.
ІІ. Үйтапсырмасынтексеру.

Ұсынылған тақырыптарға мәтін құрау
1. «Әміре-ән асқары»

2. «Өнерлініңөрісікең»

3. «Әмірқан – үлкен жүрекиесі»

ІІІ. Жаңасабақ.

Ой шақыру.

«Ұтымды жауап»  (Сұрақ – жауап )

      Жамбыл туралы не білеміз?

      Жамбыл қай жерде туылған?

      Қай  жылы дүниеге келген?  (1846 ж.)

      Қанша жыл өмір сүрді? (99жыл)

      Жамбыл кім?  (жыршы, дастаншы, айтыскер, ақын)

      Ақынға бата берген ұстазы кім? (СүйінбайАронұлы)

      Қандай атақты  айтыскерлермен  кездесті?                                                             (Құлмамбет, Досмағамбет, Сарыбас, Айкүміс, Бақтыбай, Шашубай )
 

М. Әуезов:

1.Бала Жамбылдан  -  Дана Жамбылға дейін баспалдақ 

                            Сәби Жамбыл

                            Бала Жамбыл

                            Жасөспірім Жамбыл

                            Ақын Жамбыл

                            Айтыскер Жамбыл

                            Жыршы Жамбыл

                            Күйші Жамбыл

                            Дана Жамбыл

     Жамбыл–ақын, айтыскер, дастаншы, ұстаз, жыршы. Ол 1846 жылықазіргіЖамбылоблысы, МойынқұмауданынақарастыХан таутауы баурайында дүниеге келген. Бала кезінен өлең-жырға үйір болған.

1936-1945 жылдары шығарған жырларының орны бөлек.
Көктей түс Отанымның шаттық бағы,
Кел ұшып, сайрай түсші бұлбұл тағы.
Бұлбұлдай шаттық жырын ақтарыңдар,
От жүрек еркіндіктің адамдары. /Жамбыл. «Күн толғауы»/
Бұлөлең– 1938 жылы жазылған ақын атамыздың«Күн»толғауынан үзінді. Ол кезде бейбіт өмір болатын. Содан кейін соғыс басталып кетті.
      Отанға, халыққа дегенсүйіспеншілік, ынтымақ, бірлік–Жамбыл шығармаларының негізгі арқауы. Ақынның көптеген өлеңдеріеліміздің бейбітшілік саясатына арналған. Жамбыл Отан қорғау тақырыбынжырлағанда есімдері елімізге кеңінен танымал халық батырларының бейнелерін көз алдымызға қайта елестетіп, кейінгі ұрпаққа үлгі ретінде ұсынады. «Ленинградтық өренім» (1941ж.), «Мәскеу», «Патша әмірі тарылды», «Зілді бұйрық»атты өлеңдері, «Ұлы көш»толғауы майданның алғы шебіндегі кеңес жауынгерлерін ерлік күреске рухтандырған ұран болды, сол кезде олар ауыздан ауызға таралып жатты.
Жамбылдың отаншыл өлеңдерінің ішінде дастандары ерекше орын алады.Бұл қатарда оның«Өтеген батыр», «Сұраншы батыр», «Замана ағымы», т.б. дастандарын атауға болады. Ол- керемет жыршы. Жамбыл қырғыздың әйгілі«Манас», шығыстың«Ләйлі - Мәжнүн», «Жүсіп- Зылиха», т.б. жыр-қиссиларын тәулік бойы талмай жырлаған.
Оқушыларға сұрақтар:
- Соғыс қашан басталды, қашан аяқталды?

«Тұжырымдама»кестесі

Сондайшығармасының бірі– соғыс жылдарындағыЖамбылдың аса бір әсерлі өлеңдері баласы Алғадайды майданға аттандырғанда және Алғадай ерлікпен қаза болғанда айтқандары. Яғни«Аттандыру», «Алғадай туралы әрбір ой»өлеңдері. Екеуі де ауыз әдебиеті үлгісінде, батагөйлік сарында көркем суретпен, терең философиялық мәнде туған.

Бүгінгі сабағымызда«Аттандыру»өлеңі.
«Аттандыру» өлеңі (электронды оқулықтан оқыту).

2. Оқушыға оқытамын.

-  Өлең кімге арналған?

-  Ұлы Алғадайға арналған.

-  Өлең не туралы?

- Атаның балаға арнаған ақ тілегі, батасы, жүрегінің түкпірінен шыққан әкелік сезімі.

(Бата, оның түрлері, қоштасу туралы  айтылады)
Алғадай – Жамбылдың өте жақсы көретін баласы. Майданға әке әмірімен аттанады. Майданда еткен еңбек, ерліктерін естігенде қуана жауап жазады, алғыс айтады. Майданда әр жеңіске қуанышын да білдіріп отырады

Қосымша мәлімет. 1942 жылы Алғадай Жамбылұлы майданға кетеді. 1943 жылы 22 ақпанда Днепрпетровск облысы, Синельникова қаласында ерлікпен қаза табады.

Тақтамен жұмыс жүргізу

Өлең құрылысына талдау.
Авторы:

Жанры: 
Тақырыбы: 
Мазмұны: 
Шумақ: 
Тармақ: 
Ұйқас: 
Бунақ

Семантикалық карта

Шығармашылықжұмыс

Ақынға хат жазу

Түсіндірме күнделігі

ІҮ. Бекіту.
1. Жамбыл кім? (Топтастыру)
2. Кімдермен айтысқан?
3. Өлеңдерінің негізгі идеясы?
Ү. Үйтапсырмасы. «Аттандыру » өлеңінжаттау.

«Бейбітшілік», «Болмасын соғыс»тақырыптарының біріне шығарма.
ҮІ. Бағалау.