Қазақтың ақын қызы Фаризасы

Ақтөбе облысы

Шалқар ауданы

Бозой орта мектебі

Мақсаты:

Ақынның өмір жолымен, өлеңдерімен таныстыра отырып, оқушыларға көркем шығарманың мағынасын түсініп, мәнерлеп оқуға машықтандыру.Оқушылардың дүниетанымын кеңейту,шығармашылық қабілеттерін дамыту.

1939 жылдың 5-желтоқсанында Гурьев (қазіргі Атырау) облысы, Новобогат ауданына қарасты Манаш ауылында туған.1961 жылы Гурьев мемлекеттік педогогикалық институтының тіл-әдебиет факультетін бітіріп, Балықшы ауданының Еркіндала, Октябрьдің 40 жылдығы атындағы қазақ мектебінде ұстаздық еткен. 1966-1968 жж. Гурьев облыстық «Коммунистік еңбек» газетінің партия тұрмысы бөлімінде әдеби қызметкері. 1968-1970 жж. республикалық «Лениншіл жас» газетінің Ақтөбе, Гурьев, Орал облыстары бойынша меншікті тілшісі қызметін атқарған.

Фариза Оңғарсынова

1979 жылы жарық көрген «Сенің махаббатың» жинағындағы «Сырласу немесе ақын әйелдің анасымен диалогы» атты поэмасы ақын творчествосының шындық шырқауы, негізгі қағидасы. Шындық, қайсарлық, адамгершілік, махаббат, сенім сияқты философиялық категориялар Ф. Оңғарсынованың поэмасында нанымды, салмақты көрініс тапқан. 1984 жылы «Үйім – менің Отаным», «Маңғыстау монологтары», «Революция және мен» өлең топтамалары үшін Қазақ КСР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты атанды. Ленин комсомолы Орталық Комитетінің, Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Құрмет Грамоталарымен, «Құрмет Белгісі», «Парасат» ордендерімен марапатталған.  Республика мәдени-ағарту ісіне еңбегі сіңген қызметкер.  Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаты болған.

Бозой орта мектебінде бастауыш сыныптар оқушылар арасында «Фаризаның жанға жақын жырлары» атты мәнерлеп оқу сайысы

Қай жерде отырса да қарлығашың,

Сен оның жүрегінде, жанындасың.

Сәбидей сенің аппақ көңіліңе,

Күдіктің күңгір бұлты шалынбасын.

Қай жерде отырса да қарлығашың,

Ұқ, жаным, оның отқа табынбасын.

Біл, жаным, оның албырт жүрегінің,

Жалынып, өзгелерге жағынбасын.

Өмірде, қарап тұрсаң, бағыңда сын,

Тек жаның жалынынан арылмасын.

Көзіңнен ой оқыған сонау күні,

Арнаған өзін саған қарлығашың.

Қадалып, іштей тамсана,

Қайтесіз мені ұялтып.

Өртесеңіз де қаншама,

Мен үшін құрмет, сый артық.

Бетке алып өзен жағасын,

Сырласам, рас, сізбенен.

Жүрек те табар жарасым,

Бағым ба ең әлде іздеген?

Қадірлі туыс бол маған,

Таппайын сізге баға да.

Жүректе мәңгі орнаған

Бір тентек інің бар, аға.

Фариза оқырмандарымен...

Туған жер

Сағындым туған жердің көгал белін,

Желпіген беттен сүйіп самал желін.

Асқар тау, шалқар көлің болмаса да,

Көрікті – ақ көрінесің маған керім.

Елестер көз алдымда құм Нарын да,

Асыр сап ойнаушы едім құмдарыңда.

Тап салған жас қияқтай туды өзіңде,

Жұпыны менің тұңғыш жырларым да.

Жағалау бұлдырайтын сағым ойнап,

Каспийім толқын атса балық ойнап.

Қармақ сап шабағыңа, ауық-ауық,

Суына шомылуы ем салып ойнақ.

Сұрақ

Жарқыраған ғұмыр Күн,

Білгім келіп сырын мың.

Өзгеге де үңілдім,

Өзіме де үңілдім,

Үңілдім де түңілдім –

Құпиясын тірліктің

Түсіне алмай мұң жұттым.

Жер жаһанға қарадым,

Қарап қайран қаламын.

Сонау көктің жанарын,

Жердің нұрлы жамалын,

Жәндігі мен адамын

Қалай, қай күш жасаған,

Сырын, қайтсем, аша алам?

Назарларыңызға рахмет!