?нерді? киесі

Т.Шонанұлы атындағы орта мектебінің

«Өнерпаз» драмалық үйірме жұмысының

«Өнердің киесі» тақырыбындағы сахналық қойылымы

( 9 класс оқушылары )

Көркемдік жетекшісі: Салманова Н.

Өткізілу ортасы: 1-11 класс оқушылары

2015-2016 оқу жылы

Бекітемін: ____________________

Тақырыбы: өнердің киесі

Мақсаты: Дарынды оқушылардың өнерін шыңдап, сахна мәдениетін сақтай білуге үйрету. Өздерінің актерлық шеберліктерін шыңдап, ролдерде ойнауға бейімділігін бақылау.

Үйірме жұмысының І оқу тоқсанындағы жетістігін көрсету. Нәтижелі жұмыс жүргізу.

Сахнаның безендірілуі: Қазақы үй макеті, кереге, текемет, көрпе-жастық, домбыра, қамшы, шапан, хан тағы, ханның сарайы.

Рольдерде:

Хан-Ақанай Ақсұлтан.

Ханның қыздары-Тұралы Толғанай,Әбілхайыр Гүлбақыт,Қуантқанқызы Гүлшат,Асылбек Гүлсезім,Серікқалиқызы Айшат.

Сырнайшы-Сәкей Ғасырбек

Шахматшы-Болатқызы Ақгүл.

Күйші-Боранбайқызы Нұрбану.

Биші-Тілеулесұлы Ернар.

Суретші-Рахметолла Меруерт.

Күзетші- Жасұланұлы Аман,Жасұлан Есен

Қойылым барысы:

Ертеде бір елді басқарып отырған хан болыпты. Оның бес қызы болады. Хан өзінің қыздары бақытты болу үшін қолынан келгенін аямай, дегендерін жасайды екен.

Ханның елінде өнерпаздар өте көп екен. Бірақ хан өнерлі адамдарды ұнатпай,үнемі ән мен күй,би десе қыздарына да елге де тыйым салып отырады екен.Бір күні қыздары көңіл көтермекші болып,сырнайшыны шақыртып өнерін тамашалап, халық және ханның бес қызы жиылып сырнайшының әнін ұнатып,оған қошемет көрсетіп хан сарайын думанға айналдырып жатқанын көріп хан өз ордасына барып,халықты жинап жарлық шығарады.

Хан:

-Уа халқым ,қыздарым мен жарлық шығардым.Мен бүгіннен бастап бұл шаһарда өнер атаулының бәрі жойылсын деп шештім.Өнер адамдарын зынданға тастаңдар. Егер кімде-кім осы жарлығыма қарсы шықса соның басын алыңдар.Уәзірлерім менің алдыма әлгі сырнайшыны шақырыңдар.

(Қыздары бір-біріне қарап таң қалады.Уәзірі сырнайшыны ханның алдына әкеледі.)

Хан:Иә, неғып жүрген жансың.Мен бүгіннен бастап жарлық шығардым. Бүгіннен бастап өнер адамдарының бәрінің басын аламын, мына сеніңде.

Сырнайшы: Жоқ, хан ием, мен егер сырнай тартпасам қалай күн көремін, мен осы өнерім арқылы нәпәқамды тауып жүрген жанмын.

Хан: Жоқ, алып кетіңдер мынаны, шабыңдар басын.

Сырнайшы: Жоқ, жоқ, әділетсіздік , әділетсіздік.(Осы кезде уәзірі оның басын шабуға алып кетеді.Сырнайшының басын шаппай зынданға тастайды.)

Ханның қыздары: Жоқ, әке, қалайша өнер жойылады дейсіз?! Өнер деген-киелі. Оны қалай жоймақсыз, олай болмайды... (Қалған қыздары: «-Иә,иә»- деп қосыла кетеді. Қыздары жиылып, бас қосып, ойласады.)

Қыздары: (қыздары көрпе,кесте,тоқымалары бар түрлі іспен айналысып отыр)Қыздар енді біздің еліміз қалай болады екен. Біздің әкеміз дұрыс шешім қабылдады деп ойламаймын.(Қыздары қосыла кетеді). Жүріңдер, енді табиғатқа серуендеп қайтайық. Жүр, жүр.(Осы кезде табиғат аясында күйші күй тартып отырады.Ханның қыздары күйшінің жанына келіп,біраз тамашалап тұрады.)

Қыздары: Сен не істеп отырған жансың?.Сен біздің әкеміздің жарлығын естімедіңбе?Ол өнерлінің басын аламын деді ғой.

Күйші: Мен күйшімін, күй тартып отырмын. Сендердің әкелеріңнің жарлығын естімеппін және мен күй арқылы жан рахатын аламын!

Қыздары: Қандай керемет әуен,бізге қатты ұнады.мұндай өнер жойылмауы тиіс Жүріңдер, біз бұны әкемізге айтып көрейік!(Қыздары әкесіне кетіп қалады).

Қыздары:Әке,әке біз бүгін керемет күй естідік,оны тыңдасаңыз жаныңыз рақатқа бөленеді.Сіз шешіміңізді өзгертесіз деп ойлаймыз.Ол күйді сізде тыңдап көріңізші.

Хан:Немене,мен өнерліні жой дедім ғой,бұл қалайша!Жақсы уәзірім менің алдыма әлгі күйшіні әкел.(Уәзірі кетіп қалып,күйшіні әкеледі.)

Хан:Тарт күйіңді,көрсет өнеріңді.(Күйші күйін тартады).

Қыздары:Әке егер қыздарыңыз,халқыңыз бақытты болсын десеңіз өнерді жоймаңыз.

Хан:Жарайды шақыр өнер адамдарын,өнерлерін көрейік.(Уәзірі өнерлілерді шақырады.Өнерлілер жиналады.)

Суретші:Ханның жарлығы бойынша өнер адамдарының басын алады екен!Егер хан бізді алдап шақыртса ше?

Биші:Неде болса тәуекелге бел буып ханның алдына барып көрейік.(Бәрі ханның алдына келеді.)

Шахматшы: -Уа ханием!Мен сіздің жарлығыңыз бойынша келіп тұрмын.Мен шахматшымын.Мен сіздің шахматшы қызыңыз бар деп естідім.Сол қызыңызбен шахмат ойнап көрейін.(Ханның қызымен шахмат ойнап,ұтады).

Суретші: -Уа, хан- ием! Мен суретшімін.Мен сіздің және сұлу да,көрікті қыздарыңыздың сурет салып берейін.(Ханның және ханның қыздарының суретін салып береді.Ханға ұнайды)

Биші: -Уа, хан- ием! Мен атақты бишімін. Мен сізге би билеп берейін, сізге би алып келіп тұрмын. (Биді билейді де,соңында бір-бірімен қол ұстасып шығып кетеді.)

Хан өнердің киесін түсініп, өнерпаздардың шеберлігіне тәнті болып, бас иіп, мойындаған екен.