Қауіпті аурудың көлеңкесінде қалма

«Баян орта мектебі» КММ

Қауіпті аурудың көлеңкесінде қалма!

Әлеуметтік ұстаз

Бошанова Гүлжан Бақытжанқызы

2016-2017 оқу жылы

Қауіпті аурудың көлеңкесінде қалма!

Мақсаты:Оқушыларға бүкіләлемді қамтып отырған ғасыр дерті ЖҚТБ оның таралуы мен алдын алу шаралары туралы ең бастысы бұл қатерлі аурудың бүгінгі жастар мәселесі болып отырғанын атап көрсету.

Көрнекілік:Сөздер, плакаттар, слайдтар, өзінің Қазақстан кітаптар

Сабақ барысы:Сұрақ жауап түріндеоқушылар дайындаған слайдтарын қорғайды.

Мұғалім:Құрметті ұстаздар,оқушылар!

Кіріспе сөз: Елбасымыз Н. Ә. Назарбаев өздеріңізге белгілі еліміздің дамуының ұзақ мерзімді « Қазақстан – 2030 » стратегиясында  халық  денсаулығын сақтау басты бағдар ретінде қарастырғанын білесіздер. Яғни, мемлекетттің  бірінші кезектегі  атқаратын шараларының бірі халық  денсаулығын нығайту.

Аданың ақыл – ойын, денсаулығын сақта басты бағдар ретінде қарастырғанын білесіздер. Яғни, мемлекеттің бірінші  кезектегі  атқаратын шараларының бірі халық денсаулығын нығайту.

Адамның ақыл – ойын, денсаулығн, қабілетін дамыту мәселелеріне тікелей қатысы  бар маңызды еңбектерінде шығыстың әйгілі ойшыл – ғалымы Әл – Фараби: «Жас жеткіншектеріңізді көрсетіңіз, мен сіздердің болашақтарыңызды айтып берейін», — деген екен. Олай  болса, біздің болашағымыз неге байланысты.

ХХІ ғасырда қоғам тек жалаң  адамдар тобынан ғана емес, сонымен бірге денсаулығы мықты , рухани дүниесі бай,  жаны мен тәні  кіршіксіз таза , танымдық  белсенділігі мен өздігінен білім алуға деген  ынтасы мен шығрмашылық қабілеті ерекше тұлғалардан тұруы тиіс.

Бүгінгі таңда елбасымыздың айтылған сөздер басты мәселеге айналды.Жастықтың жұлынқұрты ХХІ ғасырдың обасына айналған ЖҚТБ дерті әлемге шарпып,көзге көрінбейтін,емі табылмаған қас жауымызға айналды.Сондықтанда да 1желтоқсан Дүниежүзілік ЖҚТБ ға қарсы күрес күніне айналған еді.Бұл күні барлық әлем мемлекеттерінде Халықаралық,қоғамдық ұйымдар бұл күнге арналған іс шараларға қатысады.Бұлар ғылыми конференциялар,семинарлар,кеңауқымды акциялар,конкурстар,митингілер,сурет көрмелері,қайырымдылық акциялары өткізіледіЕндігі кезекте ЖҚТБның жұқтырушысы,аурудың белгілер.ЖҚТБ ға шалдыққан адамның көңіл күйі және оған қалай көмектесуге болатындығы және т.б.мәселелерді қарастырамыз.

Ең алдымен біз 3 топқа бөліне қояйық.

Біздің сабақ 3 кезеңнен тұрады.

І кезең Танысу кезеңі

ІІ кезең Негізгі кезең

ІІІ кезең Қорытынды кезең

Өз тобындағы адамдарды таныстырамыз.Таныстырғанда топ басшылары көршісінің атын атайды және оның бір жақсы қасиетін айтамыз.

Бізге әділқазылар керек,сондықтанда келген қонақтарымыз әділқазылар болсаңыздар дейміз.

Қазір мен әр топқа сұрақтар бар карточкалар берем сол сұрақтарға сендер жауап бересіңдер.

І топ:

Вичтің,яғни АҚТҚ ның ашылу тарихы

АҚТҚ/ ЖҚТБ екеуі бір ұғым ба?Қалай ойлайсыңдар?

Вирус қалай жұғады,жұғу жолдары және қалай жұқпайды?

Ауруға шалдыққан адамға қалай көмектесуге болады?

Ауру адамға көзқарас

ІІ топ:

Вирусты алғаш зерттеген ғалымдар?

Аурудың даму кезеңдері.Әр кезеңге сипаттама

Аурудың белгілері,қалай тексерілуге болады?

Стигма,дискриминация ұғымының мәнін ашып айт.

Вирустан емделу жолы

ІІІ топ:

Аурудан қалай қорғануға болады?

Қазақстандағы АҚТҚ/ ЖҚТБ жағдайы.

Кливт дегеніміз не?

Вирус адам ағзасында неше жылға дейін өмір сүреді?

Вирустың жойылу жолы

(Оқушылар сұрақтарға жауап береді)

Келесі кезеңді кішігірім көрініске берелік.

Көрініс:

« Жын мен Періште »

Қатысушылар: Арақ, Наша, Темекі, Жігіт, Періште, Ақыл, Талап.

Арақ: - Ей адамзат неге жүрсің серіксіз?

Наша: — Танысайық, жақындашы сен бізге.

Темекі: - Біз достыққа әрқашан да берікпіз.

Жігіт: - Бұрын көрген секілдімін бір жерден.

Кімсің өзің, жүзің неге түнерген?

(Жігітті айналып жүреді )

Арақ:

Менің даңқым көп тараған кең жерде,

Ізім жатыр қырқаларда, белдерде.

Мен – Шараппын. Жаза бассаң, сүрінсең,

Шақырмай – ақ жетіп келем сендерге .

Темекі:

Жас өмірің атқан кезде таң болып,

Есіңде ме, менде саған жолыққам.

Талай – талай бірге жүрдік серк боп,

Содан кейін бір күні әкең өлгенде,

Наша қалмай меніменен еріп кеп,

Түнеп алдық сенің балғын кеудеңде

Наша:

Иә, мұнан кейін бір күннен соң бр күннен

Есігіңді жиі қағып тұрдым мен.

Жиі қақтым, келмейді оны жасырғым,

Кей күндері бірге жүрген досыңның,

Баянсызын сезінгеде жолықтым.

(Өзімен бірге жігітті ертіпкете береді. «…………»)

Періште:

-Ей, ақымақ, ақымақ,

Жақын болма жаманға!

Жалыныңды сөндіріп,

Жастығыңды күйдіріп,

Сезіміңді қорлатасың оларға.

Жігіт:

Денсаулықтың басшысы,

Жан – тәнімді өз қолыңа беремін.

Бір өзіңсің адамзаттың сақшысы,

Айтқаныңа көнемін.

Періште:

Шыншыл мақсат қай кезде де жол табар,

Кезің келді  қоғам жүгін арқалар

Аярлыққа еріп кетсең сүмеңдеп,

Айта алмаймын ертеңінесенем деп.

Талап:

Онда барсам, естілмейді талаптының сазды үні,

Тентектер көп, таяқ ала жүгіреді бәз бірі

Бір жеткіншек кезікті де келбетіне бақ күлген,

Сол баланың жүрегінен жайлы  мекен таптым мен

Ақыл:

Мен қалғысам тірліктің не мәні бар?

Темекі мен арақ, наша бүкіл елге танылар.

Тыныштық жоқ, күзетемін жамандықтан еліңді,

Сондықтан да тыным таппай торып жүрем жеріңді.

Періште:

Ана сүті арамдықты суарса,

Сиыр сүті ала алмайды сені емдеп.

Темекіден түтн сорсаң улайсың,

Өзіңді — өзің жіпсіз байлап шрмайсың.

Ақылды болсаң жас жігіт,

Сөзімді менің тыңдайсың!

Жігіт: Міне, достар өмірдің мәнін мен енді түсінген сиқтымын, сендерге айтарым:

Тек жүзіңді төмен салма,

Нашақорға жаман болма.

Тек көзіңді жасуаратпа,

Сенің көзің заман үшін бағалы.

Сенің әніңасқақ шықса,

Қоғам даңқы жоғары.

(Осыдан кейін , бәрі бірге шығып, қол ұстасып, басын иеді ).

Балалардың өздері дайындаған шағын слайдтары бар зиянды заттар туралы соны көрсек.

Мақал – мәтелдер – ғасырлар бойы сұрыпталып, салмақтанып, кемелденген сөз асылы, парасатты, тәрбиелі, әділ сыншы, адал ақылшы ғана емес, сонымен бірге епті де есті емші.

Қазір сендерге мақал мәтелдердің бірінші жолдары оқылады,ал сендер жалғасын тауып айтасыңдар.

1. Ауырып ем іздегенше , (Ауырмайтын жол ізде )

2. Ішпеген, шылым шекпеген,  (Жасайды жылдар көптеген.)

3. Қайғы қартайтады. (Қуаныш марқайтады)

4. Адам арақты ішеді,  (Арақ ақылды ішеді. )

5. Жасында темекісін будақтатқан, ( Күркілдеп қартайғанда сұлап жатқан )

6. Арақ- ішіп ішіне көшеді, (Ақыл шөлмек ішіне түседі )

7. Тыста ұзақ жүргенің, (Ұзақ өмір сүргенің.)

8. Ішпеген, шылым тартпаған, (Денсаулығын сақтаған )

Қорытынды:

« Ғасыр уы »

СПИД деген – ғасыр уы , зобалаңы,

Сан адамға жазылмас жара салды.

Сан адамды өмірден алып кетті,

Мамандар да бір емін таба алмады.

Ей, адамзат, бұл дертке мойынсұнба!

Өлмейсің сен үміт пен сенім барда!

Салауаттылық – жарқын өмір кепілі,

Көтер басты тағы айтамын, мұңайма!

Сонымен, балалар,бүгінгі сабағымыздан өздеріңе не түйіп алдындар әр топтан бір адамнан айтсаңдар.

Слайд:Тілек

«Жақсыдан үйрен,жаманнан жирен» деп халқымыз бекер айтпаған.Жақсыны көріп,тыңдап,соған ұқсау керек.Жаманды көріп,зардаьын түсініп,бойыңды аулақ ұстау білімділіктің,көрегендіктің белгісі.Өсер елдің баласына лайық салмақты,сабырлы,білімді,жат қылықтан аулақ,елдің ертеңгі азаматы болып өсе беріңіздер!