Инеш
Бе66е8 я7тар тарихи ва7и4алар4а бик бай, улар6ы 0йр2не1 юлында бе6 йыл4алар6ы8, к1лд2р6е8, урмандар6ы8 32м яландар6ы8, тау6ар6ы8 32м йырындар6ы8 т0рл0 атамалары мен2н осрашабы6. Был атамаларбик о6а7 й2ш2й62р, 7ай3ы бер62ре й06л2г2н йылдар, 2 7ай3ылары - 16г2р2. Кешел2р62 32р ва7ыт 3орау тыуа= кем уйлап сы4ар4ан ик2н/ Ним2 а8лата/ Ни82 бик 7ы6ы7лы атама/
Эшемде8 ма7саты–ошо атамалар6ы8 тарихын 0йр2не1, ауылды8 7арттарынан 3орашып тир2-я7ты8 топонимака3ын асы7лау.
Топонимакалар ер-3ыу атамаларыны8 тарихын 3а7лай, шуны8 0с0н,ауылды8 оло кешел2ре и92н са7та, улар6ы йыйып туплар4а к2р2к. С0нки 41мер 1тк2н 3айын к1бе3е онотолоп бара.
Бурыстары=
Топонимика ф2нене8 теоретик ниге662рен 0йр2не1.
Бахмут ауылы топонимдарыны8 лексик м242н23ен 0йр2не1.
Э6л2не1 эшене8 предметы – Бахмут ауылыны8 атама3ы, уны8 тау, урман, 3ыу 32м баш7алар.
Эшемде8 актуаллеге= топонимика ф2нни дисциплина, бер 1к ва7ытта лингвистик 32м географик, топонимик 0йр2не16е8 7ыйынлы7тарын т2р2н2йт2.
)йр2не16е8 методтары=
1. Ололар6ан м24л1м2т йыйыу.
2. (62би сы4ана7тар.
Архивта4ы сы4ана7тар.
)йр2не16е8 структура3ы=
1. Тыу4ан я7ты 0йр2не1 музейынабарыу
2. Ба9ма материалдар6ы к16аллау.
3.Ололар мен2н 28г2м2.
4. Ш2хси к162те162р.
Э6л2не1 эшене8 ф2ни ниге6е
Географикатамалар бар ер62 л2 осрай – картала, адреста ла, г2зит м272л2л2ренд2 л2 32м 30йл2ше162 л2 ишетел2. Улар бе6г2 арауы7та й1н2леш табыр4а яр6ам ит2л2р. Я.К.Гротты8 фекеребуйынса «географияны 0йр2не1 та4ы ла 7ы6ы4ыра7 32м м242н2ле булырине, 2г2р 62 унда осра4ан географикатамалар а8лайышлы 32м т2ржем2ле бул3а». Топонимика география ф2не мен2н ты4ы6 б2йл2нг2н= атамалар6ы к16 алдынакилтереп 0йр2нг2нд2, улар6ы и9т2 7алдырып була. Топонимиканы8 тарих мен2н б2йл2неше= халы7тар донъянан кит2, к1сеп кит2л2р, шулай 6а тау6ар6ы8, к1лд2р6е8, ауылдар6ы8 исемд2ре улар6ы8 урынына к1сеп килг2н халы7тар6ы8 х2теренд2 3а7лана. Бик к1п географик атамалар6а халы7тарихы, ил тарихы бар.
Топонимика ономастиканы8 ки82йтелг2н бер 0л0ш0.
Топонимиканы8 т0р62ре.
Ауылдар6ы8, 7алалар6ы8 атамалары
Гидронимика – 3ыу объекттарыны8 атама3ы
Оронимдар – тау6ар6ы8 атама3ы
Дринонимы – урмандар6ы8 атама3ы
Антропонимдар – кешеисемен2н барлы77а килг2н
географикатамалар. Антронимика я84ы6лы7 исемд2р ф2не булара7 тыу4ан я7ты 0йр2не1сег2 к1п н2м2 30йл2й ала, ш2ж2р2не т060рг2 яр6ам ит2, халы7тар6ы нинд2й этникгруппа4а 7ара4анын асы7лай 32м тарихи д21ер6е.
«Бахмут» ауылыны8 атама3ыны8 м242н23е
XIX быуатты8 1860-1880 йылдар6а Бахмут ауылыны8 ер62ре Ицкеевич тиг2н бай кешенеке бул4ан. 1887 йылдаИцкеевичШотт Лев Ипполит улы мен2н ер сикт2ре 0с0н 4ау4алаш7андан 3у8, украинан килг2н к1см2 халы77а 3ат7ан. Беренсел2р62н булып был ер62р6е Гаврила Туник тиг2н кеше э6л2п килг2н. Ул ва7ытта Украинала ер62р етм2г2н була, с0нки помещиктар 7улында бул4ан, 2 Туник ер3е6 була. Б0т2 Уралды й0р0п сы4ып у8айлы урын тапма4ас, уйлама9тан Уралды8 к0нья7-к0нсы4ышына килеп сы4а. Баш7орттар6ы8 матур, бай ер62ре улар4а бик о7шай 32м Ырымбур6а4ы банктан о6айтыл4ан кредит алып 3атып алалар. Т2162 ун 4аил2 к1сеп кил2 32м ауылды Бахмут тип атай6ар, с0нки 1662ре Украинаны8 Бахмут 0й26ен2н килг2нд2р.
Бахмут, д0й0м ал4анда, Доннбассты8 32м Р2с2й6е8 к0нья4ыны8 и8 борон4о 7алаларыны8 бере3е. Бай тарихлы Бахмут 1571йылда ниге6л2нг2н бул4ан. «Сикте 3а7лаусы Бахмут» ке1ек барлы77а килг2н, 2 1701 йылда Петр I 7арары буйынса 72л42 итепт060лг2н 32м уны 7ала тип й0р0тк2нд2р. 1783 йылда Бахмут Екатеринаславск губерния3ыны8 0й26ен2 2йл2нг2н, 2 1924йылда Артем исемле б0й0к кешел2рене8 трагик 1лемен2н 3у8, тарих7а бай Бахмут Артемовск 7ала3ы булып китк2н.
«Бахмут» 316е ним2не а8лата 3у8/
Бахмут – Украинала4ы 7ала
Бахмут – Молдавияла4ы ауыл, Калараш районы
Бахмут - Артемовск 7ала3ы, 1924 йыл4а тиклем
Бахмут – Р2с2й62ге ауыл, К0й0рг26е районы
Бахмут – Р2с2й62ге ауыл, Лысков районы, Нижнегородск 0лк23е
Бахмут –метеорит
Владимир Иванович Далде8 316легенд2«Бахмат м. стар. Татарская малорослая, крепкая лошаденка+ клепер, пони, кляночка, маштак, маштачок. Бахмет, бахметка м. вят. мохнатый, косматый+ неуклюжий, неповоротливый».
Бахмут ауылыны8 урамдарыны8 атамалары
Т2162 ауылда атама3ы6 бер ген2урам бул4ан. 1910йылдаауыл4 0л0шк2 б1лен2, улар6ы8 сикт2ре булып ба9ма тора. Был б1лемд2р халы7 теленд2 А7самбай, !62к, ?ар4алы 32м Океан. №у8ынан ?ар4алы мен2н А7самбай берл2штерел2 32м урамстатусын ала – Совет урамы. Советтар Союзы осоронда бул4ан х2л. 1964йылдаикенсеурам т060л2 башлай, 2 1967 йылда у4а, Октябрь революция3ыны8 илле йыллы4ына арнап, Октябрь атама3ын бир2л2р.
?ар4алы тип й0р0тк2нд2р, с0нки ту4айлы7та 7ар4алар к1п й2ш2й.
А7самбай – а7са 32м бай 31662рен2н алын4ан, бай кешел2р ген2 й2ш2г2н.
70-се йылдар6а 0с0нс0 урам барлы77а кил2, т2162 Юбилей урамы тип й0р0т0л32, артабан Хохлов исемен бир2л2р. А.И.Хохлов – Советтар Союзы геройы.
!6ене8 7арлы булыуы мен2н таныл4ан, Океан урамы1988йылда К0нсы4ыш булып кит2. С0нки был урам к0нсы4ыштан к0нбайыш7а 3алын4ан урам. Та4ы ла уны8 бер атама3ы бар. Ыр4а7 3ыма7 7ыйыш бул4ан4а, уныКрюковка ла тип й0р0тк2нд2р.
Тау6ар6ы8, урмандар6ы8, йыл4алар6ы8 атамалары
Ауылдан алы9 т1гел Шотт урманы бар. Исеме 1к 2йтеп тора Шотт Лев Ипполит улыны8 ер62ре бул4ан.
Попов, Хлапонин, Яков яландары, Влас тауы, Ерема рига3ы. Влас тауы – Влас тиг2н кешене8 бес2нлеге, Попов, Хлапонин, Яков яландары – улар6ы8 ер62ре. Ерема рига3ы - уны8 шул урындар6а бес2н киптере1 рига3ы бул4ан.
Урман «Ме8» ё «Тысяча»Ё – заманында ме8 а4ас ултырт7андар.
Беренсе Шишка, Икенсе Шишка – тиге6 урындар6а убалар.
Т182р2к урман – 09т2н 7ара4анда урман т182р2к булып к1рен2.
?уяныш йыл4а3ы – 7уян ке1ек боролоп–боролопа77аны 0с0н ошондайисем ал4ан.
Спирин ёКоробкинЁ быуа3ы - аренда4а ал4ан кешене8 фамилия3ы мен2н й0р0т0л2.
?ушаматтар
Бур3ы7 –16е буй4а б2л2к2й, ер тырнап асыулан4аны 0с0н был 7ушаматты та77андар.
Астрогай – фамилия3ы Астрогаев.
Беляк – фамилия3ы Беляков.
Циркуль – тая7таянып й0р0г2не 0с0н.
Баба- Яга – шултиклем й2м3е6.
Светата – исеме Света.
Лысый – пел2ш башлы.
Лагаш – фамилия3ы Логинов.
Т2пешки – т2пешки мен2н йомран 1лтерг2н.
Му7шылар – элекауыл аръя4ында Му7шы ауылы бул4ан, шу4а к1р2 ауылосонда й2ш2г2нд2р6е «Му7шылар» тип й0р0т2л2р.
Ваха – исеме Владимир.
Лосяш – 7атыны к1п ситк2 й0р0г2н, м0г06л0.
Сальник – фамилия3ы Сальников.
Митяй – Дмитрий
Тропинка – к1п й0р0й.
Шарап – участковый, фамилия3ы Шарипов.
Сыщик – Селищев, 7ы9ылма4ан, тикшеренм2г2н ере ю7.
Мазепа – Мазитов
Кот – к1662ре ике т0рл0= бере3е - й2шел, икенсе3е – з28г2р.
Атаманша – гелалдан й0р0й, й1н3е6 кеше.
Мельник – Мельников
Кузюк – гел шыла4айын а4ы6ып й0р0й.
Ва7 – беляш – 3име6 бул4аны 0с0н.
)сбошма7 – Ва7 – беляшты8 улы.
К0й0рг26е – Оло Юшатыр6ы8 7ушылды4ы. К0й0рг26е районды8 и8 6ур йыл4аларыны8 бере3е. Районды8 атама3ы йыл4а исемен2н алын4ан. Халы7 теленд2 К0й0рг26е атама3ы “?ыр 7а6ы” 316ен2н барлы77а килг2н. Йыл4а буйында урынлаш7ан ауылда К0й0рг26е тип атала. Элек ошо йыл4а буйына к1п итеп 7ыр 7а66ары килеп й2йл2р бул4ан. Л2кин бер яуыз кеше улар6ы атып ал4ан. Ошо ва7и4анан 3у8 улар б1т2н осоп килм2г2нд2р. Шуны8 0с0н ауылды ла, йыл4аны ла “К0й0рг26е ” тип ата4андар.
;алимдар ра9лауынса, “7ур” – уны8 телд2 т0п м242н23е “закваска”-“2сетке”, 4а6ы – йыл4а. Халы7 был 31662р6е 16 телен2 яра7лаштыр4ан.
