Мақсаты: Балаларға қазақтың әдет– ғұрпы жайлы мағлұмат беру
Көрнекілігі: Қанатты сөздер
Кіріспе бөлім:
Салт - дәстүрлер – ( латын сөзі берілу)– белгілі бір қоғамда, топтарда және әлеуметтік топтарда ұрпақтан ұрпаққа беріліп отыратын әлеуметтік және мәдени мұралардың элементтері. Салт дәстүрлер ретінде белгілі бір қоғамдық мінез – құлық нормалары, құндылықтар, әдет ғұрыптар, идеялар көрінеді.
Ұлттық ғұрпымыз, салт - дәстүріміз қайта оралған қазіргі заманда, шүкір, қыздардың да өз ата анасының қолынан ризалықпен ұзатылып, той жасатып кетуі байырғы өз үрдісіне еріп келе жатыр. Ендігі қыздар өздерінің сүйгеніне жүрек қалауымен ұзатылсада, сыңсу дәстүрін ұмытпағанымыз да болар еді.
Қазіргі заманғы келесі проблемалардың бірі қазақ хатқының салт дәстүрлеті және әдеп ғұрыптарының қайта жандануы. Бұл орайда тәрбие мен оқытумен өнер, әдебиет, саз шығармаларын зеттеу, ана тілінде оқыту таирхта үлкен орын алады.
Қазақ жанұяларында тұрмыстық салт - дәстүрлері бар. Халықтың әдет ғұрпы сәбиге жаңа туған қозыны сыйға тарту. Қозымен ойнап отырып оны күтіп бағуды үйренеді. Балалық шағынан ақ бала қазақ жанұяларында алғашқы еңбектік дағдылар мен іскерліктерді игереді, ересектермен бірлесіп, жануарларды күтіп бағудағы еңбектің қыры мен сырын ұғады.
Қазақтың салт дәстүрлері мен әдет ғұрыптарында шешендік сөз өнеріне, сөзді, тілді құрметтеуге ерекше зейін аударылады. «Сөз сүйектен өтеді», Жақсы сөз жан семіртер» деген мақалдардың айтылғаны тегін айтылмағаны анық. Ерте сәбилік кезінен ақ бөбектерді «рахмет», «махаббат», «кешірім сұраймын», «кешіріңіз» т.б сиқырлы сөздерді айтуға үйретеді.
Қазіргі дәстүрлер қатарына баланың балабақшаға бару, мектеп табалдырығын аттау, мектепті бітіру т.б жатқызуға болады.
Тұмыс құралдарымен, киімдермен таныстыру қазақ халқаның сәндік қолданбалы өнері туралы ұғымдарын қалыптастырады. Теріден, ағаштардан, жүннен, материалдардан жасалған бұйырдар өзінің шеберлігімен, безендіруімен көз тартады. Қазақтиың еңбек түрлерімен танысу нақты білімдерін қалыптастырып қана қоймайды, мектеп жасына дейінгі балалардың эстетикалық адамгершілік, еңбек тәрбиесіне ықпал етеді.
Әдебиеттерде жасалған талдауда жас ұрпаққа қазақ халқының салт дәстүрлері мен ідет ғұрыптары орасан ықпал ететіндігін айқын етеді. Өте бай дәстүрлер және әдет ғұрыптарда мыналарды айырып көрсетуге болады:
- бала тәрбиелеудегі әдет – ғұрыптар;
- тұрмыстағы салт - дәстүрлер мен әдет – ғұрыптар;
- мінез – құлық мәдениетіне тәрбиелеу;
- жас отауды құру, үйлену рәсімін өткізуге байланысты салт – дәстүрлер мен әдет – ғұрыптар;
-қазіргі кезеңдегі салт – дәстүрлер мен әдет – ғұрыптар.
Қорытынды: Балалар қазақ халқының әдет ғұрыптары туралы көп мағлұмат алды, болашақта оларды ұстауы тиіс.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Қазақтың әдет-ғұрпы»
Тақырыбы: Қазақтың әдет - ғұрпы
Мақсаты: Балаларға қазақтың әдет– ғұрпы жайлы мағлұмат беру
Көрнекілігі:Қанатты сөздер
Кіріспе бөлім:
Салт - дәстүрлер – ( латын сөзі берілу)– белгілі бір қоғамда, топтарда және әлеуметтік топтарда ұрпақтан ұрпаққа беріліп отыратын әлеуметтік және мәдени мұралардың элементтері. Салт дәстүрлер ретінде белгілі бір қоғамдық мінез – құлық нормалары, құндылықтар, әдет ғұрыптар, идеялар көрінеді.
Ұлттық ғұрпымыз, салт - дәстүріміз қайта оралған қазіргі заманда, шүкір, қыздардың да өз ата анасының қолынан ризалықпен ұзатылып, той жасатып кетуі байырғы өз үрдісіне еріп келе жатыр. Ендігі қыздар өздерінің сүйгеніне жүрек қалауымен ұзатылсада, сыңсу дәстүрін ұмытпағанымыз да болар еді...
Қазіргі заманғы келесі проблемалардың бірі қазақ хатқының салт дәстүрлеті және әдеп ғұрыптарының қайта жандануы. Бұл орайда тәрбие мен оқытумен өнер, әдебиет, саз шығармаларын зеттеу, ана тілінде оқыту таирхта үлкен орын алады.
Қазақ жанұяларында тұрмыстық салт - дәстүрлері бар. Халықтың әдет ғұрпы сәбиге жаңа туған қозыны сыйға тарту. Қозымен ойнап отырып оны күтіп бағуды үйренеді. Балалық шағынан ақ бала қазақ жанұяларында алғашқы еңбектік дағдылар мен іскерліктерді игереді, ересектермен бірлесіп, жануарларды күтіп бағудағы еңбектің қыры мен сырын ұғады.
Қазақтың салт дәстүрлері мен әдет ғұрыптарында шешендік сөз өнеріне, сөзді, тілді құрметтеуге ерекше зейін аударылады. «Сөз сүйектен өтеді», Жақсы сөз жан семіртер» деген мақалдардың айтылғаны тегін айтылмағаны анық. Ерте сәбилік кезінен ақ бөбектерді «рахмет», «махаббат», «кешірім сұраймын», «кешіріңіз» т.б сиқырлы сөздерді айтуға үйретеді.
Қазіргі дәстүрлер қатарына баланың балабақшаға бару, мектеп табалдырығын аттау, мектепті бітіру т.б жатқызуға болады.
Тұмыс құралдарымен, киімдермен таныстыру қазақ халқаның сәндік қолданбалы өнері туралы ұғымдарын қалыптастырады. Теріден, ағаштардан, жүннен, материалдардан жасалған бұйырдар өзінің шеберлігімен, безендіруімен көз тартады. Қазақтиың еңбек түрлерімен танысу нақты білімдерін қалыптастырып қана қоймайды, мектеп жасына дейінгі балалардың эстетикалық адамгершілік, еңбек тәрбиесіне ықпал етеді.
Әдебиеттерде жасалған талдауда жас ұрпаққа қазақ халқының салт дәстүрлері мен ідет ғұрыптары орасан ықпал ететіндігін айқын етеді. Өте бай дәстүрлер және әдет ғұрыптарда мыналарды айырып көрсетуге болады:
- бала тәрбиелеудегі әдет – ғұрыптар;
- тұрмыстағы салт - дәстүрлер мен әдет – ғұрыптар;
- мінез – құлық мәдениетіне тәрбиелеу;
- жас отауды құру, үйлену рәсімін өткізуге байланысты салт – дәстүрлер мен әдет – ғұрыптар;
-қазіргі кезеңдегі салт – дәстүрлер мен әдет – ғұрыптар.
Қорытынды: Балалар қазақ халқының әдет ғұрыптары туралы көп мағлұмат алды, болашақта оларды ұстауы тиіс.
